254EDITO

«Γιορτάζοντας» την Ημέρα της Γυναίκας (8 Μαρτίου)

Μαζί με τα πεντηκοστά γενέθλια της Ευρώπης (σελ. 34) φέτος γιορτάζονται και τα πενήντα χρόνια από τη θεσμοθέτηση της ίσης αμοιβής στην εργασία για γυναίκες και άνδρες. Οσον αφορά τις αμοιβές, πράγματι υπάρχει μια σχετική ισότητα, γιατί για άλλων ειδών ισότητες έχουμε ακόμη πολύ δρόμο.

Ενα παράδειγμα: Πείτε μου, κυρία μου, τι δουλειά κάνετε, να σας πω πόσο ίση νιώθετε.
Ακόμη δεν έχουν ενταχθεί στο λεξιλόγιό μας λέξεις γενικά αποδεκτές για τη γυναίκα γιατρό, τη γυναίκα συγγραφέα, τη γυναίκα δημοσιογράφο... Εχετε ακούσει ποτέ την έκφραση «Τι είπε Η άνθρωπος;». Αρσενικό 100%. Κι ας είχε γράψει από το 1957 ακόμη το ποίημά της «Η άνθρωπος» η Θεσσαλονικιά Ζωή Καρέλλη.
«Η αρσενική λέξη βοηθάει στο να θυμίζει ότι «κανονικά» αυτές δεν είναι δουλειές για γυναίκες», έγραφε το 2000 η καθηγήτρια Κοινωνιολογίας Αννα Φραγκουδάκη σε άρθρο της στα «ΝΕΑ». Πώς; Πέρασαν 7 χρόνια από τότε; Ε, και; Παρατηρείτε γύρω σας καμιά πρόοδο;
Το αντίθετο. Οχι μόνον δεν υπάρχει γλωσσολογική βελτίωση, αλλά αναβίωση κοινωνικών στερεοτύπων τα οποία θα έπρεπε να θεωρούνται αδιανόητα στις μέρες μας. Τέτοια στερεότυπα έφεραν στο φως οι συζητήσεις που ακολούθησαν τη δολοφονία του διοικητή του ΙΚΑ, Γιάννη Βαρθολομαίου.
«Της άρεσε να φορά τακούνια», ακούγαμε ξανά και ξανά σε ρεπορτάζ. Αλήθεια; Κι αν φορούσε γαλότσες, σιδεράκια και γυαλιά (όχι, τα μαύρα ηλίου που δείχνατε συνέχεια, τα άλλα, της μυωπίας) θα τη λέγατε «Μαρία η άσχημη».


Εκεί καταντήσαμε; Να «παίζουν» στην επικαιρότητα αυτά τα δύο «είδη» γυναίκας; Η «άτιμη» και η «άσχημη»;
Οσο και να βολεύουν τα στερεότυπα, οι εποχές άλλαξαν και τα παλιά δε «χωράνε» πια στα μεγέθη μας. Βολεύουν; Τι να κάνουμε. Πρέπει να εφευρεθούν καινούργια. Και ξέρετε γιατί;

Γιατί οι σημερινές γυναίκες των τριάντα και κάτι μεγάλωσαν με συνεχείς «υπενθυμίσεις» ότι μπορούν να τα κάνουν όλα. Και δουλειά και οικογένεια και παιδιά και φαγητό και ξεσκόνισμα και σίδερο και ταξίδια και προαγωγές και κομπρέσες για τον πυρετό και και και...
Και ξέρετε ποιο είναι το ωραίο; Οτι πολλές τα καταφέρνουν καλά σε αρκετά από αυτά. Τρομάζετε; Και εκείνες τρομάζουν. Δεν χρειάζεται όμως. Αν «ξαναγνωριστούμε», που λέει και ο Θάνος Μικρούτσικος (σελ. 28) – αναφερόμενος σε άλλα βέβαια θέματα -, ίσως μπορέσουμε να επαναπροσδιορίσουμε τις σχέσεις μας.
Δεν χρειάζεται να επανέλθουμε σε ακρότητες άλλων, έντονα φεμινιστικών εποχών. «Γυναίκα χωρίς άντρα. Ψάρι χωρίς ποδήλατο», έγραφαν τα πανό που κρατούσαν στα τέλη του '70 οι φοιτήτριες, όπως μας υπενθύμισε μέσα από την εκπομπή «Σε χρόνο TV» της ΕΤ1 η Αννα Διαμαντοπούλου. Να ξανασυστηθούμε χρειάζεται.

Υ.Γ.: Ο πατέρας της Ψυχανάλυσης Σίγκμουντ Φρόιντ είχε σημειώσει ότι, παρά τα τριάντα χρόνια έρευνάς του στη γυναικεία ψυχή, δεν κατάφερε να απαντήσει στη μία, σπουδαία ερώτηση: «Τι θέλει μια γυναίκα;».
Ολα. Μπορεί να μην το είχε σκεφτεί;

Δήμητρα Κεχαγιά, dkexagia@ekdotiki.gr