265EDITO

Είμαι από εκείνους που δε συμφωνούν με τα όσα γράφει και κυρίως με το πώς τα γράφει το εγχειρίδιο Ιστορίας της στ’ δημοτικού.

Ομως αυτό το πρόβλημα δεν το έχω μόνο με το συγκεκριμένο, αλλά με κάθε εγχειρίδιο του οποίου οι συγγραφείς είναι αναγκασμένοι να κόβουν και να ράβουν χιλιάδες σελίδες ιστορίας προσπαθώντας να την χωρέσουν στις λιγοστές του σελίδες. Ομως σ’ αυτό δε φταίνε οι συγγραφείς, αλλά όποιος νομίζει ότι το μάθημα μπορεί να στηριχθεί σε ένα βιβλιαράκι με περιλήψεις.
Η ιστορία δε μαθαίνεται από ένα τρέιλερ. Δεν μπορεί να συμπυκνωθεί η γνώση και η μνήμη σε έναν τόσο δα κύβο μυρωδικών. Κι αν έχει ΕΝΑ καλό αυτό το βιβλίο, είναι το ότι όλα αυτά τα παραδέχεται. Θέτει ερωτήσεις, προτείνει ασκήσεις, παραπέμπει σε άλλες πηγές, σε άλλα βιβλία, σε εφημερίδες. Αφήνει το σημαντικό κομμάτι της δουλειάς στα χέρια του δασκάλου.
Κι εδώ είναι το πρόβλημα που ζητάει λύση. Πόσο έτοιμος είναι ο δάσκαλος να πάρει την «ξηρά τροφή» ενός εγχειριδίου και να την μετατρέψει σε ζουμερή διδασκαλία, να προσθέσει όσα δε χώρεσαν στις λίγες σελίδες, να αφηγηθεί τα γεγονότα σαν να ‘ναι παραμύθι, να ξεχωρίσει το μύθο, που έχει τις ρίζες του στην αλήθεια, από την προπαγάνδα, που έχει φυτρώσει μέσα στα ψέματα; Κι ύστερα να πει στα παιδιά μας πως η Ιστορία δεν είναι απλώς ένα υποχρεωτικό μάθημα που άντε, τέλειωσε η χρονιά και το ξεχάσαμε, αλλά είναι ιερό δικαίωμα του καθενός από εμάς να ξέρουμε, να θυμόμαστε και να μεταδίδουμε στις επόμενες γενιές όλα όσα αφορούν το λαό μας, όλα όσα αφορούν τους λαούς του κόσμου…
Κι όχι, ούτε του εγχειριδίου ούτε και του δασκάλου ο ρόλος αρκεί.
Πόσο έτοιμοι είμαστε εμείς, οι γονείς, να δείξουμε στα παιδιά μας «το χώμα που πατούν να προσκυνούνε»; Οχι με το ζόρι, ούτε με «κορόνες» και προστάγματα, ούτε για να «ξεπετάξουν» το μάθημα, αλλά για γίνουν και τα ίδια κομμάτι της κοινής μας ιστορίας. Κι αυτό γίνεται, όταν τουλάχιστον ένας τοίχος του σπιτιού μας είναι καλυμμένος με βιβλία και η ιστορία ένα κυνήγι θησαυρού ανάμεσά τους. Αυτό γίνεται, όταν τουλάχιστον ένα Σαββατοκύριακο το μήνα αντί να τα πάμε σε ένα εμπορικό κέντρο, έναν πολυκινηματογράφο ή ένα φαστφουντάδικο, πάμε μαζί τους μια εκδρομή σε ένα κάστρο, σε μια αρχαία πολιτεία, σε ένα μουσείο έστω, να αγγίξουνε την πέτρα, να χαζέψουν το σπασμένο άγαλμα, το πήλινο παιχνίδι με το οποίο έπαιζαν συνομήλικα παιδιά πριν από 2.500 χρόνια. Αυτό γίνεται όταν οι γιαγιάδες και οι παππούδες τους αφήσουν για ένα απόγευμα τη «Βέρα στο Δεξί» και προσφέρουν στα εγγόνια τους κέρασμα, μαζί με το παγωτό, το γλυκό του κουταλιού και το «υποβρύχιο», την ιστορία του τόπου τους. Ο,τι θυμούνται. Οσο θυμούνται. Οπως τα θυμούνται και τους τα έχουν διηγηθεί οι δικοί τους παππούδες.
Ας μην τα ρίχνουμε όλα πάνω σε ένα, έστω και κακογραμμένο, βιβλίο. Δεν είναι εκεί -ή μόνο εκεί- το θέμα. Το βάρος της διδασκαλίας της Ιστορίας πρέπει να το μοιραζόμαστε όλοι. Δική μας είναι η ευθύνη για το αν το παιδί μας έμαθε να διαβάζει «παπαγαλία» και όταν κάποια στιγμή μπερδευτεί η «κασέτα» νομίζει ότι «το 1821 ρίξαμε τους Ιταλούς στη θάλασσα», ότι «στις 28 Οκτωβρίου είπαμε το “ΟΧΙ” στο Δράμαλη», ότι «στο Πολυτεχνείο μπήκε το τάνκ των Γερμανών».
Κι ας μην ξεχνάμε: αν τα παιδιά μας δίνουν μία φορά εξετάσεις, για να μπουν στο πανεπιστήμιο, εμείς θα έπρεπε να δίνουμε καθημερινά εξετάσεις από την ώρα που θα γεννηθούν μέχρι πια να μεγαλώσουν και να μην μας έχουν ανάγκη.

Καλή επιτυχία σε όλους μας


Υ.Γ. Γράφοντας για το ρόλο του δασκάλου ήρθε στο μυαλό η σκέψη του Δάσκαλου Ευάγγελου Μαντουλίδη, ο οποίος έφυγε από κοντά μας πριν από λίγες εβδομάδες. Το κενό που άφησε είναι μεγάλο, όπως και το έργο του, όμως η σύζυγος, τα παιδιά και οι συνεργάτες του είναι άξιοι και μπορούν να το αναπληρώσουν. Κουράγιο. Από τα βάθη της καρδιάς μας!

Αντρέας Παναγόπουλος