Οταν διαβάζεις σε μια εφημερίδα, όπως οι «New York Times», για το πόσο υπέροχη είναι η Θεσσαλονίκη, αρχίζεις να ψάχνεσαι. Πού ζω; «Είστε ωραίοι άνθρωποι. Διανοούμενοι, δημιουργικοί και φιλικοί», μου λέει στο τηλέφωνο η συντάκτρια του θέματος Joanna Kakissis.
Για μας μιλάτε; Για εμάς που από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου γκρινιάζουμε για την κατάντια αυτής της πόλης; Για τα εργασιακά, πολιτιστικά και κοινωνικά αδιέξοδά της;
Η Ελληνοαμερικανίδα δημοσιογράφος ήρθε για λίγες ημέρες στη Θεσσαλονίκη και είδε μια πόλη όπως την… ονειρευόμαστε: ζωντανή, δημιουργική, με μέλλον…
«Ζω στην Αθήνα εδώ και 2,5 χρόνια, αλλά και παλιότερα, όταν ζούσα στην Αμερική και ερχόμουν στην Αθήνα, δεν είχα βρει κάτι που να μου τραβήξει πραγματικά το ενδιαφέρον. Ενώ εκεί βρήκα ωραίους ανθρώπους, που αγαπάνε την τέχνη, τη μουσική, που ενδιαφέρονται για την πόλη τους.
»Μου έκανε πολλή εντύπωση, για παράδειγμα, που οι περισσότεροι από τους ανθρώπους με τους οποίους μίλησα, από ιδιοκτήτες καφέ μέχρι ταξιτζήδες, είχαν διαβάσει το βιβλίο του Μαρκ Μαζάουερ “Θεσσαλονίκη: η πόλη των φαντασμάτων”. Μου αρέσει πολύ όταν οι άνθρωποι δείχνουν τέτοιο ενδιαφέρον για την ιστορία τους.
»Ισως ήμουν πολύ τυχερή. Μου είπαν ότι δεν είναι όλος ο κόσμος έτσι, αλλά μου άρεσε αυτό που είδα». Τη ρώτησα πώς θα βαθμολογούσε τη Θεσσαλονίκη με άριστα το 10. «Θα της έδινα 9. Ισως και 10!».
Εμείς, πάλι, τι βαθμό θα δίναμε στην πόλη όπου ζούμε; Χαμηλό, αναμφισβήτητα. Μετεξεταστέα θα την αφήναμε, είναι σχεδόν βέβαιο. «Οποιον και να σταματήσεις στο δρόμο θα σου γκρινιάξει ότι αυτή η μεγαλοπρεπής πόλη είναι η αγνοημένη, η λιγότερο αγαπημένη, η εγκαταλειμμένη μικρή αδερφή της Αθήνας. Μην τους πιστέψετε. Η Θεσσαλονίκη μετατρέπεται στο Σιάτλ των Βαλκανίων», γράφει στο άρθρο της η δημοσιογράφος αναλύοντας την εναλλακτική, καλλιτεχνική κίνηση της πόλης.
«Το άρθρο είναι κατευθυνόμενο», έσπευσαν να πουν κάποιοι. «Διαφημιστικό», το χαρακτήρισαν άλλοι, επειδή αναφέρεται σε συγκεκριμένα μπαρ και εστιατόρια. «Καλά, ας ζούσε εδώ και θα βλέπαμε τι θα έλεγε», είπαν οι περισσότεροι.
Μήπως, μήπως επαναλαμβάνω διστακτικά, έχει μια δόση αλήθειας, αλήθεια την οποία η δύναμη της γκρινιάρικης συνήθειάς μας μάς κάνει να μη βλέπουμε; Μήπως, αν ξαναρίξουμε μια καινούργια ματιά στην πόλη μας, την αγαπήσουμε περισσότερο; Αλλωστε, ό,τι αγαπάς ανθίζει, όπως θα διαβάσετε στις παρακάτω σελίδες αυτού του τεύχους.
Δήμητρα Κεχαγιά
Monday, April 23, 2007
Sunday, April 22, 2007
Μια άγνωστη όαση
Βοτανικός Κήπος Σταυρούπολης
Αναλαμβάνοντας το ρεπορτάζ με θέμα «Βοτανικός Κήπος Σταυρούπολης», παίρνω τηλέφωνο την κολλητή μου και τη ρωτάω: «Δε μου λες, έχουμε εκεί στη γειτονιά κανένα Βοτανικό Κήπο;».
«Καλά, πού ζεις; Δεν ντρέπεσαι να μένεις στη Σταυρούπολη και να μην έχεις περάσει μια βόλτα;».
της Παυλίνας Εξαδακτύλου, pavlina6ktilou@yahoo. gr
Κάτι τέτοιες στιγμές είναι που θέλω ν’ ανοίξει η γη να με καταπιεί. Εκτός, βέβαια, κι αν αυτή η γη είναι ο Βοτανικός Κήπος, οπότε και προτιμώ να είμαι όρθια και να τον περπατήσω.
Και να με. Ανοίγω την επιβλητική σιδερένια πόρτα κι έχω την αίσθηση ότι τρύπωσα σε πίνακα του Γκογκέν ή ότι μετενσαρκώθηκα σε Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων.
Με καλημερίζει ο κύριος Χρήστος, συντηρητής του κήπου και, φυσικά, εκμεταλλεύομαι την ευκαιρία να του πιάσω κουβέντα. Μου λέει πως παλιότερα ήταν σιδεράς, αλλά, όταν έκλεισαν τα εργοστάσια και λιγόστεψαν οι δουλειές, βρέθηκε να εργάζεται στο Τμήμα Πρασίνου του δήμου Σταυρούπολης. «Τέσσερα χρόνια δουλεύω στον Κήπο και κάνω ό,τι χρειάζεται για να συντηρείται αυτό το θηρίο. Κλαδεύω, σκάβω, ποτίζω, μαζεύω τα πεσμένα φύλλα, ό,τι μπορείς να φανταστείς. Είναι πολύ κουραστική δουλειά, ειδικά για έναν άνθρωπο της ηλικίας μου αλλά δεν παραπονιέμαι. Είναι μεγάλο πράγμα να ‘σαι κάθε μέρα ανάμεσα σε τόσα λουλούδια, πώς να το κάνουμε;». Καταλαβαίνω ότι βιάζεται να γυρίσει στα σκαψίματά του και πριν τον χαιρετήσω, τον ρωτάω αν ο κόσμος της περιοχής περνά απ’ τον κήπο. «Μας επισκέπτονται πολλοί κι όχι μόνο από εδώ τριγύρω. Κυρίως, όμως, έρχονται ζευγάρια και ηλικιωμένοι. Είναι το ιδανικό μέρος για ρομάντζο και δροσιά, ιδίως το καλοκαιράκι». Περιμένοντας τη γεωπόνο του κήπου, χαζεύω τους τριανταφυλλεώνες και τους βραχόκηπους και εντυπωσιάζομαι από το θολωτό θερμοκήπιο στο κέντρο του Βοτανικού.
Οχι σε φυτοφάρμακα και λιπάσματα
«Εχουμε πάνω από χίλια είδη φυτών στα πέντε στρέμματα που εκτείνεται ο κήπος», μου εξηγεί η γεωπόνος του Βοτανικού Κήπου, Αθηνά Χατζηαθανασιάδου. «Ο Κήπος λειτουργεί από το 2002 αλλά, στην πραγματικότητα, μας πήρε περίπου δέκα χρόνια για να τον φτιάξουμε». Με ξεναγεί στο χώρο και μου μιλά για το «παιδί» της· έτσι τον αποκαλεί. «Είχα επισκεφθεί σχεδόν όλους τους Βοτανικούς Κήπους· στη Γλασκόβη, στο Εδιμβούργο, στο Κιότο, παντού. Το να φτιάξουμε έναν στη Θεσσαλονίκη το θεωρούσα αδύνατο στην αρχή. Ασε που κάθε φορά που μιλούσα γι‘ αυτήν την ιδέα, με ειρωνεύονταν, μη σου πω, με χλεύαζαν». Μα γιατί, δεν είμαστε οικολογικά ευαισθητοποιημένοι οι Ελληνες; «Μόνο ως αστείο μπορώ να το δεχτώ αυτό». Κι εγώ ως τέτοιο το είπα, εδώ που τα λέμε. «Οχι απλά δεν έχουμε οικολογική συνείδηση, αλλά συμπεριφερόμαστε στο περιβάλλον χειρότερα από ένα νήπιο».
Για κάθε φυτό και κάθε λουλούδι υπάρχει μια ειδική ταμπέλα που αναγράφει το όνομά του, το είδος του, το γένος και την καταγωγή του, ενώ πολλά είναι τα σχολεία που επισκέπτονται τον κήπο. «Ενα απ’ τα πρώτα πράγματα που λέω στα παιδιά είναι ότι εδώ δε χρησιμοποιούμε ούτε φυτοφάρμακα ούτε λιπάσματα. Υπάρχουν κι άρρωστα φυτά μέσα στον κήπο κι αυτό θέλω να καταλάβουν, ότι όπως σε όλα τα πράγματα, έτσι κι εδώ επέρχεται η φυσική φθορά». Μιλώντας για παιδιά, ένα τσούρμο μπόμπιρες καταφθάνουν στον κήπο. «Πρέπει να ξεναγήσω τα παιδιά. Είναι η μόνη μου ελπίδα ότι θα υπάρχουν στο μέλλον κάποιοι άνθρωποι που θα συνεχίσουν να ασχολούνται με Βοτανικούς Κήπους, λουλούδια κι όλα αυτά που για τους περισσότερους θεωρούνται γραφικά και χάσιμο χρόνου». Υποτροπικά, υδροχαρή, ινοφόρα, ελαιοδοτικά, φαρμακευτικά φυτά σε πέντε στρέμματα, λοιπόν, και παίρνω την Ειρήνη τηλέφωνο. «Δε μου λες, φιλενάδα, ξέρεις πόσα στρέμματα είναι ο Βοτανικός Κήπος;». Την κατατρόπωσα…
Για πληροφορίες, 2313302961
Αναλαμβάνοντας το ρεπορτάζ με θέμα «Βοτανικός Κήπος Σταυρούπολης», παίρνω τηλέφωνο την κολλητή μου και τη ρωτάω: «Δε μου λες, έχουμε εκεί στη γειτονιά κανένα Βοτανικό Κήπο;».
«Καλά, πού ζεις; Δεν ντρέπεσαι να μένεις στη Σταυρούπολη και να μην έχεις περάσει μια βόλτα;».
της Παυλίνας Εξαδακτύλου, pavlina6ktilou@yahoo. gr
Κάτι τέτοιες στιγμές είναι που θέλω ν’ ανοίξει η γη να με καταπιεί. Εκτός, βέβαια, κι αν αυτή η γη είναι ο Βοτανικός Κήπος, οπότε και προτιμώ να είμαι όρθια και να τον περπατήσω.
Και να με. Ανοίγω την επιβλητική σιδερένια πόρτα κι έχω την αίσθηση ότι τρύπωσα σε πίνακα του Γκογκέν ή ότι μετενσαρκώθηκα σε Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων.
Με καλημερίζει ο κύριος Χρήστος, συντηρητής του κήπου και, φυσικά, εκμεταλλεύομαι την ευκαιρία να του πιάσω κουβέντα. Μου λέει πως παλιότερα ήταν σιδεράς, αλλά, όταν έκλεισαν τα εργοστάσια και λιγόστεψαν οι δουλειές, βρέθηκε να εργάζεται στο Τμήμα Πρασίνου του δήμου Σταυρούπολης. «Τέσσερα χρόνια δουλεύω στον Κήπο και κάνω ό,τι χρειάζεται για να συντηρείται αυτό το θηρίο. Κλαδεύω, σκάβω, ποτίζω, μαζεύω τα πεσμένα φύλλα, ό,τι μπορείς να φανταστείς. Είναι πολύ κουραστική δουλειά, ειδικά για έναν άνθρωπο της ηλικίας μου αλλά δεν παραπονιέμαι. Είναι μεγάλο πράγμα να ‘σαι κάθε μέρα ανάμεσα σε τόσα λουλούδια, πώς να το κάνουμε;». Καταλαβαίνω ότι βιάζεται να γυρίσει στα σκαψίματά του και πριν τον χαιρετήσω, τον ρωτάω αν ο κόσμος της περιοχής περνά απ’ τον κήπο. «Μας επισκέπτονται πολλοί κι όχι μόνο από εδώ τριγύρω. Κυρίως, όμως, έρχονται ζευγάρια και ηλικιωμένοι. Είναι το ιδανικό μέρος για ρομάντζο και δροσιά, ιδίως το καλοκαιράκι». Περιμένοντας τη γεωπόνο του κήπου, χαζεύω τους τριανταφυλλεώνες και τους βραχόκηπους και εντυπωσιάζομαι από το θολωτό θερμοκήπιο στο κέντρο του Βοτανικού.
Οχι σε φυτοφάρμακα και λιπάσματα
«Εχουμε πάνω από χίλια είδη φυτών στα πέντε στρέμματα που εκτείνεται ο κήπος», μου εξηγεί η γεωπόνος του Βοτανικού Κήπου, Αθηνά Χατζηαθανασιάδου. «Ο Κήπος λειτουργεί από το 2002 αλλά, στην πραγματικότητα, μας πήρε περίπου δέκα χρόνια για να τον φτιάξουμε». Με ξεναγεί στο χώρο και μου μιλά για το «παιδί» της· έτσι τον αποκαλεί. «Είχα επισκεφθεί σχεδόν όλους τους Βοτανικούς Κήπους· στη Γλασκόβη, στο Εδιμβούργο, στο Κιότο, παντού. Το να φτιάξουμε έναν στη Θεσσαλονίκη το θεωρούσα αδύνατο στην αρχή. Ασε που κάθε φορά που μιλούσα γι‘ αυτήν την ιδέα, με ειρωνεύονταν, μη σου πω, με χλεύαζαν». Μα γιατί, δεν είμαστε οικολογικά ευαισθητοποιημένοι οι Ελληνες; «Μόνο ως αστείο μπορώ να το δεχτώ αυτό». Κι εγώ ως τέτοιο το είπα, εδώ που τα λέμε. «Οχι απλά δεν έχουμε οικολογική συνείδηση, αλλά συμπεριφερόμαστε στο περιβάλλον χειρότερα από ένα νήπιο».
Για κάθε φυτό και κάθε λουλούδι υπάρχει μια ειδική ταμπέλα που αναγράφει το όνομά του, το είδος του, το γένος και την καταγωγή του, ενώ πολλά είναι τα σχολεία που επισκέπτονται τον κήπο. «Ενα απ’ τα πρώτα πράγματα που λέω στα παιδιά είναι ότι εδώ δε χρησιμοποιούμε ούτε φυτοφάρμακα ούτε λιπάσματα. Υπάρχουν κι άρρωστα φυτά μέσα στον κήπο κι αυτό θέλω να καταλάβουν, ότι όπως σε όλα τα πράγματα, έτσι κι εδώ επέρχεται η φυσική φθορά». Μιλώντας για παιδιά, ένα τσούρμο μπόμπιρες καταφθάνουν στον κήπο. «Πρέπει να ξεναγήσω τα παιδιά. Είναι η μόνη μου ελπίδα ότι θα υπάρχουν στο μέλλον κάποιοι άνθρωποι που θα συνεχίσουν να ασχολούνται με Βοτανικούς Κήπους, λουλούδια κι όλα αυτά που για τους περισσότερους θεωρούνται γραφικά και χάσιμο χρόνου». Υποτροπικά, υδροχαρή, ινοφόρα, ελαιοδοτικά, φαρμακευτικά φυτά σε πέντε στρέμματα, λοιπόν, και παίρνω την Ειρήνη τηλέφωνο. «Δε μου λες, φιλενάδα, ξέρεις πόσα στρέμματα είναι ο Βοτανικός Κήπος;». Την κατατρόπωσα…
Για πληροφορίες, 2313302961
Sunday, April 15, 2007
260 edito
Μετά έρχεται η πενταήμερη, οι διακοπές με φίλους στα νησιά. Η ενήλικη ζωή. Η πρώτη φορά όμως που το παιδί θα κάνει διακοπές χωρίς γονείς, παππούδες και λοιπούς συγγενείς είναι εκεί. Στην κατασκήνωση.
Είναι αυστηρά, λένε κάποιοι. Σαν στρατιωτάκια τα έχουν: ξύπνα, πλύσου, φτιάξε το κρεβάτι σου, περίμενε στη σειρά για πρωινό κ.α., συμπληρώνουν. Το παιδί μου θέλω να είναι ελεύθερο, προσθέτουν άλλοι.
Τις σέβομαι αυτές τις απόψεις. Αλλά δεν μπορώ να διαφωνήσω περισσότερο. Περιορίζει την ελευθερία σου να μάθεις να συνεργάζεσαι με πολλούς; Να μάθεις να στρώνεις το κρεβάτι σου; Ισα, ίσα θεωρώ ότι σε κάνει πιο ελεύθερο.
Η ομαδικότητα που αναπτύσσεται σε μια προσεκτικά επιλεγμένη κατασκήνωση, όπως και η αυτοπεποίθηση που κερδίζει το παιδί είναι τόσο πολύτιμα για τη μετέπειτα ζωή που πιστεύω ότι όπου υπάρχει ευκαιρία να τα κερδίσει ένα παιδί, πρέπει όλο το σύμπαν να συνωμοτεί για να τα καταφέρει.
Είναι σημαντική κληρονομιά για έναν πιτσιρικά και μια πιτσιρίκα να ξέρει ότι μπορεί να κάνει πράγματα μόνη της. Χωρίς τη σιγουριά της μαμάς και του μπαμπά. Δίχως την ασίγαστη φροντίδα του παππού και της γιαγιάς. Και μόνο η βεβαιότητα ότι μπορεί, είναι πλούτος.
Θα προτρέψω το παιδί μου κατασκήνωση. Δε λέω, μπορεί να αγχωθώ λίγο αν θα είναι καλά ή όχι. Μπορεί να νιώσω τύψεις αν δεν περάσει τελικά καλά. Να νιώσω ματαίωση ως μάνα αν περάσει τελικά καλά, χωρίς εμένα… Αλλά, κατά βάθος θα χαρώ πολύ.
«Πως νιώσατε όταν εμείς πρωτοπήγαμε κατασκήνωση;», ρωτάω τους δικούς μου. «Μια χαρά. Μόνο που το Σαββατοκύριακο θέλαμε να έρθουμε να σας δούμε».
Ετσι, το θυμάμαι κι εγώ. Χαλαρά. Χωρίς κρίσεις αποχωρισμού. Με τόσα πρωτόγνωρα γύρω σου, πού να προλάβεις να νοσταλγήσεις; Είχαμε τόσα πολλά νέα πράγματα να ανακαλύψουμε…
Τώρα τα παιδιά έχουν δεκάδες περισσότερα. Τα flying fox και η αναρρίχηση έγιναν ότι ήταν για μας το μπάσκετ και το βόλεϊ. Καθημερινές δραστηριότητες όπως θα δείτε στο σχετικό αφιέρωμα του τεύχους.
Εξάλλου, πριν ή μετά τις διακοπές που θα πάει όλη η οικογένεια μαζί στο εξοχικό, στο ενοικιαζόμενο, στη σκηνή ή όπου αλλού, τι θα κάνει το παιδί στην πόλη; Καλή η παρέα σας, καλοί και οι φίλοι του, αλλά τόση ενέργεια καλοκαιριάτικα που να τη διοχετεύσει;
Δήμητρα Κεχαγιά
dkexagia@ekdotiki.gr
Είναι αυστηρά, λένε κάποιοι. Σαν στρατιωτάκια τα έχουν: ξύπνα, πλύσου, φτιάξε το κρεβάτι σου, περίμενε στη σειρά για πρωινό κ.α., συμπληρώνουν. Το παιδί μου θέλω να είναι ελεύθερο, προσθέτουν άλλοι.
Τις σέβομαι αυτές τις απόψεις. Αλλά δεν μπορώ να διαφωνήσω περισσότερο. Περιορίζει την ελευθερία σου να μάθεις να συνεργάζεσαι με πολλούς; Να μάθεις να στρώνεις το κρεβάτι σου; Ισα, ίσα θεωρώ ότι σε κάνει πιο ελεύθερο.
Η ομαδικότητα που αναπτύσσεται σε μια προσεκτικά επιλεγμένη κατασκήνωση, όπως και η αυτοπεποίθηση που κερδίζει το παιδί είναι τόσο πολύτιμα για τη μετέπειτα ζωή που πιστεύω ότι όπου υπάρχει ευκαιρία να τα κερδίσει ένα παιδί, πρέπει όλο το σύμπαν να συνωμοτεί για να τα καταφέρει.
Είναι σημαντική κληρονομιά για έναν πιτσιρικά και μια πιτσιρίκα να ξέρει ότι μπορεί να κάνει πράγματα μόνη της. Χωρίς τη σιγουριά της μαμάς και του μπαμπά. Δίχως την ασίγαστη φροντίδα του παππού και της γιαγιάς. Και μόνο η βεβαιότητα ότι μπορεί, είναι πλούτος.
Θα προτρέψω το παιδί μου κατασκήνωση. Δε λέω, μπορεί να αγχωθώ λίγο αν θα είναι καλά ή όχι. Μπορεί να νιώσω τύψεις αν δεν περάσει τελικά καλά. Να νιώσω ματαίωση ως μάνα αν περάσει τελικά καλά, χωρίς εμένα… Αλλά, κατά βάθος θα χαρώ πολύ.
«Πως νιώσατε όταν εμείς πρωτοπήγαμε κατασκήνωση;», ρωτάω τους δικούς μου. «Μια χαρά. Μόνο που το Σαββατοκύριακο θέλαμε να έρθουμε να σας δούμε».
Ετσι, το θυμάμαι κι εγώ. Χαλαρά. Χωρίς κρίσεις αποχωρισμού. Με τόσα πρωτόγνωρα γύρω σου, πού να προλάβεις να νοσταλγήσεις; Είχαμε τόσα πολλά νέα πράγματα να ανακαλύψουμε…
Τώρα τα παιδιά έχουν δεκάδες περισσότερα. Τα flying fox και η αναρρίχηση έγιναν ότι ήταν για μας το μπάσκετ και το βόλεϊ. Καθημερινές δραστηριότητες όπως θα δείτε στο σχετικό αφιέρωμα του τεύχους.
Εξάλλου, πριν ή μετά τις διακοπές που θα πάει όλη η οικογένεια μαζί στο εξοχικό, στο ενοικιαζόμενο, στη σκηνή ή όπου αλλού, τι θα κάνει το παιδί στην πόλη; Καλή η παρέα σας, καλοί και οι φίλοι του, αλλά τόση ενέργεια καλοκαιριάτικα που να τη διοχετεύσει;
Δήμητρα Κεχαγιά
dkexagia@ekdotiki.gr
Νίκος Πιλάβιος
Τότε παραμυθάς, τώρα blogger
Τουλάχιστον μία γενιά –οι σημερινοί 30 παρά κάτι, 40 και κάτι– μεγάλωσε με τα παραμύθια του. Ο Νίκος Πιλάβιος και οι μικροί φίλοι του χάθηκαν για περίπου είκοσι χρόνια. Οι μικροί μεγάλωσαν και έπαθαν πλάκα όταν βρήκαν τον Παραμυθά των παιδικών τους χρόνων να «πετάει» στο διαδίκτυο.
της Δήμητρας Κεχαγιά
Αρχισε να κάνει εκπομπές τον Οκτώβριο του 1978 και παραιτήθηκε από την ΕΡΤ τον Ιούνιο του 1987. Μετά έκανε τη δική του εταιρία. «Στην αρχή σκόπευα να κάνω παιδικά προγράμματα. Τελικά, μόνο παιδικά δεν έκανα. Κανένας δεν ενδιαφερόταν γι' αυτά», εξηγεί με πικρία και μοιράζεται πλέον τα παραμύθια του με όποιον έχει έναν υπολογιστή κι ένα μόντεμ.
«Οταν έκανα τον “Παραμυθά”, δεν είχα βέβαια καμία επαφή με εκείνη τη γενιά. Πρώτον επειδή ήταν μικρά παιδιά και δεν μπορούσα να ξέρω αν τους άρεσε ή όχι και δεύτερον τότε δεν υπήρχε η AGB. Την ανταπόκριση τη βλέπω τώρα. Τόσο μέσα από το blog που έκανα όσο και στο δρόμο. Καθημερινά. Και είναι εξαιρετικά συγκινητικό. Φαίνεται ότι αυτή η εκπομπή ήταν κάποιων καλών κραδασμών».
Πώς νιώθατε τότε;
Δεν είχα ιδέα. Ολοι όσοι κάναμε αυτήν την εκπομπή, την ώρα που την κάναμε γινόμασταν παιδιά και την «καταβρίσκαμε». Τότε δεν μπορούσα να βλέπω την ανταπόκριση. Την έβλεπα μόνο στην κόρη μου. Αλλά η κόρη μου δεν πιάνεται. Γι' αυτήν ήμουν ο μπαμπάς. Απλώς εκείνη ήταν φίρμα στο σχολείο της, επειδή ο μπαμπάς της ήταν ο «Παραμυθάς». Σαν να είχα εγώ μπαμπά τον Ντόναλντ Ντακ!
Αν υπήρχαν τότε μετρήσεις τηλεθέασης, πόσο πιστεύετε ότι θα επηρέαζαν τη δουλειά σας; Τι θέση θα είχαν οι εκπομπές σας;
Προλάβαμε μία εταιρία η οποία από το 1985 άρχισε να κάνει κάποιες μετρήσεις. Στη «Χιλιοποδαρούσα», που προβαλλόταν Κυριακές, έδινε περίπου 70%. Μιλάμε, όμως, για μία εποχή που υπήρχαν τα τρία μόνο κρατικά κανάλια. Δεν υπήρχε ανταγωνισμός. Ημουν παραγωγός όλων των παιδικών προγραμμάτων.
Μετανιώσατε ποτέ που φύγατε από την ΕΡΤ;
Τώρα τελευταία οικονομικά ναι. Ψυχολογικά ποτέ.
Γιατί πιστεύετε ότι σήμερα οι παιδικές εκπομπές κατέχουν τόσο μικρή θέση στην ελληνική τηλεόραση;
Επειδή δεν ενδιαφέρεται κανένας. Στην ιδιωτική τηλεόραση δεν μπορείς να επιβάλλεις να κάνει παιδικό πρόγραμμα όταν απαγορεύεται η διαφήμιση παιχνιδιών πριν από τις 10 μ.μ. Αυτό δεν είναι νόμος της ΕΕ. Η Ευρώπη απαγορεύει την παραπλάνηση, όχι τη διαφήμιση. Αυτό συνέβη εδώ έπειτα από πίεση των μικρών εργοστασίων παιχνιδιών που δεν έχουν τα χρήματα να κάνουν διαφήμιση και οι μεγάλοι τους είχαν τσακίσει.
Πιστεύετε ότι αν υπήρχε διαφήμιση, θα υπήρχαν και τα χρήματα για να γίνουν παιδικές παραγωγές;
Ναι.
Αν είχατε σήμερα μικρά παιδιά, θα τα αφήνατε να βλέπουν τηλεόραση;
Δεν μπορείς να κάνεις τίποτε άλλο. Αλλωστε, ποτέ δεν επέβαλα στα παιδιά μου κάτι. Θα προσπαθούσα, ωστόσο, να τους δείξω ποιο είναι καλύτερο από το άλλο.
Πόσο χρειάζεται σήμερα το παραμύθι στη ζωή μας;
Εκείνο που συνειδητοποιώ τώρα είναι ότι η ανάμνηση του Παραμυθά βγάζει από μέσα μία παιδικότητα. Παιδικότητα που χαρακτηρίζεται από αθωότητα, τρυφερότητα και αγάπη. Προφανώς, εκείνη η εκπομπή μετέδιδε καλοσύνη. Γιατί υπήρχε καλοσύνη στα ζώα, στα φυτά, παντού.
Δεν υπάρχει σήμερα τέτοια καλοσύνη;
Το πρόβλημα σήμερα είναι ότι η ελληνική τηλεόραση δεν ενδιαφέρεται να κάνει ένα παιδικό πρόγραμμα το οποίο να βασίζεται στην ελληνική πραγματικότητα –όπως έκανα εγώ παλιά. Ο Μπομπ ο Σφουγγαράκης, για παράδειγμα, είναι ανήκουστος. Τι σχέση έχει με την ελληνική κοινωνία;
Ποια ήταν τα όνειρά σας την εποχή που κάνατε τον Παραμυθά;
Δεν είχα ποτέ μου όνειρα. Μπορεί να ακούγεται βαρύ, αλλά, όταν ονειρεύεσαι, παρεμβάλλεις ανάμεσα σε εσένα και τη ζωή σου έναν ψυχολογικό χρόνο. Ετσι έχω μεγαλώσει. Να ευχαριστιέμαι αυτό που γίνεται τώρα.
Θα σας ενδιέφερε να επιστρέψετε στην τηλεόραση;
Δεν εξαρτάται από μένα. Πριν από λίγο καιρό, για παράδειγμα, έκανα έναν Παραμυθά τρισδιάστατο, όπως ο Νέμο. Στην ΕΡΤ είπαν όχι...
Θα το βάλω, όμως, στο blog μου.
Πιστεύετε ότι μπορεί το Ιντερνετ να αντικαταστήσει την τηλεόραση;
Νομίζω ότι θα γίνει σε 1-2 χρόνια. Αφού έρχεται το IP, τηλεόραση, δηλαδή, μέσα από το Ιντερνετ, το οποίο θα μπορείς να βλέπεις όχι μόνο μέσα από τον υπολογιστή, αλλά κι από την τηλεόρασή σου.
Εχουμε την παιδεία για κάτι τέτοιο;
Φυσικά. Αυτό που γίνεται πλέον με τα blogs είναι απίστευτο. Δεν μπορούσα να φανταστώ ότι έχει τέτοια έκταση.
Αρχισε να κάνει εκπομπές τον Οκτώβριο του 1978 και παραιτήθηκε από την ΕΡΤ τον Ιούνιο του 1987. Μετά έκανε τη δική του εταιρία. «Στην αρχή σκόπευα να κάνω παιδικά προγράμματα. Τελικά, μόνο παιδικά δεν έκανα. Κανένας δεν ενδιαφερόταν γι' αυτά», εξηγεί με πικρία και μοιράζεται πλέον τα παραμύθια του με όποιον έχει έναν υπολογιστή κι ένα μόντεμ.
«Οταν έκανα τον “Παραμυθά”, δεν είχα βέβαια καμία επαφή με εκείνη τη γενιά. Πρώτον επειδή ήταν μικρά παιδιά και δεν μπορούσα να ξέρω αν τους άρεσε ή όχι και δεύτερον τότε δεν υπήρχε η AGB. Την ανταπόκριση τη βλέπω τώρα. Τόσο μέσα από το blog που έκανα όσο και στο δρόμο. Καθημερινά. Και είναι εξαιρετικά συγκινητικό. Φαίνεται ότι αυτή η εκπομπή ήταν κάποιων καλών κραδασμών».
Πώς νιώθατε τότε;
Δεν είχα ιδέα. Ολοι όσοι κάναμε αυτήν την εκπομπή, την ώρα που την κάναμε γινόμασταν παιδιά και την «καταβρίσκαμε». Τότε δεν μπορούσα να βλέπω την ανταπόκριση. Την έβλεπα μόνο στην κόρη μου. Αλλά η κόρη μου δεν πιάνεται. Γι' αυτήν ήμουν ο μπαμπάς. Απλώς εκείνη ήταν φίρμα στο σχολείο της, επειδή ο μπαμπάς της ήταν ο «Παραμυθάς». Σαν να είχα εγώ μπαμπά τον Ντόναλντ Ντακ!
Αν υπήρχαν τότε μετρήσεις τηλεθέασης, πόσο πιστεύετε ότι θα επηρέαζαν τη δουλειά σας; Τι θέση θα είχαν οι εκπομπές σας;
Προλάβαμε μία εταιρία η οποία από το 1985 άρχισε να κάνει κάποιες μετρήσεις. Στη «Χιλιοποδαρούσα», που προβαλλόταν Κυριακές, έδινε περίπου 70%. Μιλάμε, όμως, για μία εποχή που υπήρχαν τα τρία μόνο κρατικά κανάλια. Δεν υπήρχε ανταγωνισμός. Ημουν παραγωγός όλων των παιδικών προγραμμάτων.
Μετανιώσατε ποτέ που φύγατε από την ΕΡΤ;
Τώρα τελευταία οικονομικά ναι. Ψυχολογικά ποτέ.
Γιατί πιστεύετε ότι σήμερα οι παιδικές εκπομπές κατέχουν τόσο μικρή θέση στην ελληνική τηλεόραση;
Επειδή δεν ενδιαφέρεται κανένας. Στην ιδιωτική τηλεόραση δεν μπορείς να επιβάλλεις να κάνει παιδικό πρόγραμμα όταν απαγορεύεται η διαφήμιση παιχνιδιών πριν από τις 10 μ.μ. Αυτό δεν είναι νόμος της ΕΕ. Η Ευρώπη απαγορεύει την παραπλάνηση, όχι τη διαφήμιση. Αυτό συνέβη εδώ έπειτα από πίεση των μικρών εργοστασίων παιχνιδιών που δεν έχουν τα χρήματα να κάνουν διαφήμιση και οι μεγάλοι τους είχαν τσακίσει.
Πιστεύετε ότι αν υπήρχε διαφήμιση, θα υπήρχαν και τα χρήματα για να γίνουν παιδικές παραγωγές;
Ναι.
Αν είχατε σήμερα μικρά παιδιά, θα τα αφήνατε να βλέπουν τηλεόραση;
Δεν μπορείς να κάνεις τίποτε άλλο. Αλλωστε, ποτέ δεν επέβαλα στα παιδιά μου κάτι. Θα προσπαθούσα, ωστόσο, να τους δείξω ποιο είναι καλύτερο από το άλλο.
Πόσο χρειάζεται σήμερα το παραμύθι στη ζωή μας;
Εκείνο που συνειδητοποιώ τώρα είναι ότι η ανάμνηση του Παραμυθά βγάζει από μέσα μία παιδικότητα. Παιδικότητα που χαρακτηρίζεται από αθωότητα, τρυφερότητα και αγάπη. Προφανώς, εκείνη η εκπομπή μετέδιδε καλοσύνη. Γιατί υπήρχε καλοσύνη στα ζώα, στα φυτά, παντού.
Δεν υπάρχει σήμερα τέτοια καλοσύνη;
Το πρόβλημα σήμερα είναι ότι η ελληνική τηλεόραση δεν ενδιαφέρεται να κάνει ένα παιδικό πρόγραμμα το οποίο να βασίζεται στην ελληνική πραγματικότητα –όπως έκανα εγώ παλιά. Ο Μπομπ ο Σφουγγαράκης, για παράδειγμα, είναι ανήκουστος. Τι σχέση έχει με την ελληνική κοινωνία;
Ποια ήταν τα όνειρά σας την εποχή που κάνατε τον Παραμυθά;
Δεν είχα ποτέ μου όνειρα. Μπορεί να ακούγεται βαρύ, αλλά, όταν ονειρεύεσαι, παρεμβάλλεις ανάμεσα σε εσένα και τη ζωή σου έναν ψυχολογικό χρόνο. Ετσι έχω μεγαλώσει. Να ευχαριστιέμαι αυτό που γίνεται τώρα.
Θα σας ενδιέφερε να επιστρέψετε στην τηλεόραση;
Δεν εξαρτάται από μένα. Πριν από λίγο καιρό, για παράδειγμα, έκανα έναν Παραμυθά τρισδιάστατο, όπως ο Νέμο. Στην ΕΡΤ είπαν όχι...
Θα το βάλω, όμως, στο blog μου.
Πιστεύετε ότι μπορεί το Ιντερνετ να αντικαταστήσει την τηλεόραση;
Νομίζω ότι θα γίνει σε 1-2 χρόνια. Αφού έρχεται το IP, τηλεόραση, δηλαδή, μέσα από το Ιντερνετ, το οποίο θα μπορείς να βλέπεις όχι μόνο μέσα από τον υπολογιστή, αλλά κι από την τηλεόρασή σου.
Εχουμε την παιδεία για κάτι τέτοιο;
Φυσικά. Αυτό που γίνεται πλέον με τα blogs είναι απίστευτο. Δεν μπορούσα να φανταστώ ότι έχει τέτοια έκταση.
Θέλω να πετάξω...
Σήμερα, μου ήρθε ένα σχόλιο που με σόκαρε. Από έναν 29χρονο υποσμηναγό της Πολεμικής Αεροπορίας. «Υπηρετώ στα Χανιά. Για το επάγγελμα που διάλεξα έχεις την αποκλειστική ευθύνη. Οταν ήμουν 5 χρόνων, ήσουν ο πρώτος άνθρωπος που είδα να πετάει. Μαγεύτηκα και από τότε κατάλαβα ότι ήθελα κι εγώ να μπορώ να πετάω». Δεν είχε χρήματα για να σπουδάσει πιλότος και πήγε στην πολεμική αεροπορία.
Είναι ο μόνος που με τρόμαξε. Γι' αυτό του απάντησα: «Σου εύχομαι, παιδί μου, να τελειώσεις την καριέρα σου μόνο πετώντας και να μη χρειαστεί να πολεμήσεις γιατί θα το έχω βάρος».
Αν μπορούσατε τώρα να πετάξετε με το μαγικό σας γιλέκο, πού θα πηγαίνατε;
Θα έφευγα προς τα πάνω. Να δω αν υπάρχει τέλος…
bio
Γεννήθηκε
Στην Αθήνα.
Παιδιά
Εχει τρία παιδιά (23, 32 και 36 ετών) από δυο γάμους.
Αγαπημένο παραμύθι
Δικό μου; Δεν είναι παραμύθι. Είναι «Οι αδερφοί Καραμαζόφ» του Ντοστογιέφσκι. Οταν ήμουν μικρός, το αγαπημένο μου παραμύθι ήταν «Η Πεντάμορφη και το τέρας». Είναι ένας μύθος των Σούφι, που συμβολίζει τη δύναμη της αγάπης, η οποία μεταμορφώνει και τα τέρατα.
Γιατί παραμυθάς;
Ο πατέρας μου ήταν ταμίας στο Θέατρο Κυβέλη. Ιδιοκτήτης ήταν ο αδερφός της γιαγιάς του και δεύτερος άντρας της Κυβέλης. Οταν το 1951 έκαναν για πρώτη φορά παιδικό θέατρο, έψαχναν να βρουν πρωταγωνιστή και δεν έβρισκαν. Τότε σκέφτηκαν να δοκιμάσουν εμένα. Μετά πήγα στο Εθνικό Θέατρο, τέλειωσα αριστούχος, πήγα για μεταπτυχιακό στην Αγγλία και βγήκα στο θέατρο ως επαγγελματίας το 1966. Μία μέρα κάπου το 1974, αισθάνθηκα ότι αυτό το επάγγελμα τέλειωσε για μένα. Ενα χρόνο μετά –μόλις είχε γεννηθεί η κόρη μου–, άρχισα να προσέχω τι παίζουν τα ραδιόφωνα και η τηλεόραση. Ετσι σκέφτηκα μια εκπομπή που θα ήθελα να κάνω για την κόρη μου. Την παιδική ραδιοφωνική βιβλιοθήκη. Πήγα στο Μάνο Χατζιδάκι και εκείνος δέχτηκε αμέσως. Ετσι, από το τίποτε βρέθηκα να κάνω μια εκπομπή τρεις φορές την εβδομάδα, στο Α΄ πρόγραμμα της ΕΡΤ. Λίγο αργότερα, μου είπαν να φτιάξω όλο το παιδικό πρόγραμμα του ραδιοφώνου. Μετά με φώναξαν στην τηλεόραση κι έγινε το ίδιο.
τον βρίσκετε:
http: //www. paramithas. gr/
πίσω από τα τεχνολογικά άλματα του Παραμυθά βρίσκεται:
Ο μικρός του γιος, Κωνσταντίνος στο http: //cpil. info/
Σχόλια από το blog του:
Apisteytooooo!!! O paramythas!! Paraligo na patho kardiaki prosvoli molis eida ayto to blog! Einai dynaton?? Ti mou thimisees sniFF!!
marios
Πω πω αναμνήσεις…
Συγκινήθηκα και νομίζω ότι θα συγκινηθούν όλοι μου οι φίλοι στους οποίους θα το διαδώσω.
Ντροπαλός
Δεν το πιστεύω! Τα παιδικά μου χρόνια στην οθόνη!!!
Ευχαριστώ πολύ!
krotkaya
To site το ανακάλυψα τυχαία. Και επειδή στην τύχη χρωστάμε συνήθως τις δυνατότερες συγκινήσεις, όταν άνοιξα το post με το επεισόδιο του «Κήπου με τα αγάλματα» με πήραν τα ζουμιά από τις αναμνήσεις και έγινα ρεζίλι μέρα μεσημέρι σ’ ολόκληρο το γραφείο.
Χριστίνα
Apisteytooooo!!! O paramythas!! Paraligo na patho kardiaki prosvoli molis eida ayto to blog! Einai dynaton?? Ti mou thimisees sniFF!!
marios
Πω πω αναμνήσεις…
Συγκινήθηκα και νομίζω ότι θα συγκινηθούν όλοι μου οι φίλοι στους οποίους θα το διαδώσω.
Ντροπαλός
Δεν το πιστεύω! Τα παιδικά μου χρόνια στην οθόνη!!!
Ευχαριστώ πολύ!
krotkaya
To site το ανακάλυψα τυχαία. Και επειδή στην τύχη χρωστάμε συνήθως τις δυνατότερες συγκινήσεις, όταν άνοιξα το post με το επεισόδιο του «Κήπου με τα αγάλματα» με πήραν τα ζουμιά από τις αναμνήσεις και έγινα ρεζίλι μέρα μεσημέρι σ’ ολόκληρο το γραφείο.
Χριστίνα
Φάε το παραμύθι
Της Σόνιας Ταλαντινού
Αν είσαι ρεαλιστής μέχρι θανάτου, μη συνεχίζεις να διαβάζεις. Δε θα καταλάβεις γρι και βάζω στοίχημα ότι θα χλευάσεις κι από πάνω.
Το πρώτο παραμύθι που με σημάδεψε ήταν «Ο φτωχός και ο πλούσιος» των αδελφών Γκριμ. Και το δάκρυ κορόμηλο. Για να μη σου πω τι έγινε με τον «Ευτυχισμένο πρίγκιπα» του Οσκαρ Ουάιλντ. Κάθε φορά που ξεφλούδιζε το πουλάκι το χρυσό άγαλμα, πονούσα η ίδια σαν να μου έκαναν κινέζικο βασανιστήριο. Μετά ήρθε ο Ντίσνεϊ κι εκεί ξέφυγα. Κι όταν μπήκα στη Eurodisney και με υποδέχθηκε ο Μίκι έκλαψα, γιατί είδα να ζωντανεύει μπροστά μου ένας πολύ δικός μου κόσμος, που οι περισσότεροι ήθελαν να με πείσουν ότι ήταν ψεύτικος. Να δες, ο Γκούφι μιλάει γαλλικά και η Μίνι με φιλάει στο μάγουλο. Υπάρχουν. Τι παραμύθια και κουραφέξαλα.
Ναι, αγάπη μου, είμαι μια αλλοπαρμένη, ονειροπόλα παραμυθατζού. Και ξέρεις ποιά είναι η διαφορά μας; Μπορεί και οι δυο να αναρωτιόμαστε για το τι γίνεται μετά το «Ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα» -όταν κλείνει η πόρτα του παλατιού και ο πρίγκιπας πετάει τις κάλτσες του όπου να 'ναι και η ξανθομαλλούσα μετατρέπεται σε δούλα και κυρά του-, αλλά...
εσύ δε θα μπορέσεις ποτέ να πετάξεις πάνω σ' ένα δράκο που μιλάει. Η κολοκύθα σου δε θα γίνει ποτέ άμαξα. Ο κακός λύκος θα σε κυνηγάει πάντα και θα σε βρει στο τέλος. Οι νεράιδες δε θα κάτσουν πάνω από το κρεβάτι σου να σου προσφέρουν απλόχερα τις αρετές τους. Δε θα συνειδητοποιήσεις ποτέ τι μπορεί να συμβεί σ' ένα κοριτσάκι που πουλάει σπίρτα ξυπόλυτο στο δρόμο. Δε θα ακούσεις ποτέ το διάλογο ανάμεσα σ' ένα δέντρο κι ένα πουλί. Δε θα περιμένεις ποτέ τον πρίγκιπα να έρθει σε σε ξυπνήσει από το λήθαργο και σίγουρα θα δυσκολευτείς να σταθείς απέναντι σ' ένα καθρέφτη που θα λέει την αλήθεια, όταν τον ρωτήσεις να είσαι η ομορφότερη/ος ή ή καλύτερη/ος.
Το 1928 ο εθνολόγος - λαογράφος Ρώσος Βλαντιμίρ Προπ καθιέρωσε 31 μοντέλα παραμυθιών (τρόποι δράσης και εξέλιξης μιας ιστορίας), πάνω στα οποία στηρίζονται τα περισσότερα παραμύθια. Ισως αυτός να ευθύνεται που η πλειοψηφία τους έχει happy end και το καλό βγαίνει νικητής και η αγάπη κερδίζει δαίμονες. Αλλά μήπως και στη ζωή αυτό δεν περιμένουμε όλοι;
Εναν πρίγκιπα, μια καλή νεράιδα, ένα πράσινο λιβάδι, ένα μαγεμένο δάσος, ένα μαγικό φίλτρο. Ο καθένας απλώς το ονομάζει αλλιώς και το διαμορφώνει σ' ένα ενήλικο σύστημα αξιών, που απ' ότι βλέπω, βλέπεις, βλέπουμε δεν αποδείχτηκε ιδιαίτερα επιτυχημένο. Τι κρίμα που η γιαγιά δεν μπορεί να πει άλλα παραμύθια. Τώρα πια τα λέω εγώ στην Εβελίνα και τον Παντελή. Και πάντα τους παίρνει ο ύπνος. Γι' αυτό μ' αρέσει να σκέφτομαι ότι τα παραμύθια είναι ο προθάλαμος του ονείρου.
Η ζωή λογικά έχει πολύ περισσότερα από 31 μοντέλα για να τη ζήσεις. Είναι, όμως, κι αυτή ένα παραμύθι, με όλα τα κλασικά του στοιχεία. Βάλε το δικό σου επίλογο και πλάστην όσο πιο ωραία θες εσύ. Είναι αποκλειστικά στο χέρι σου.
«Οταν ζούσα και είχα ανθρώπινη καρδιά δεν ήξερα τι είναι τα δάκρυα, γιατί ζούσα στο παλάτι της Ανεμελιάς, όπου απαγορεύεται η είσοδος στη θλίψη», είπε το άγαλμα του «ευτυχισμένου πρίγκιπα». Στο δικό σου παραμύθι έχε την πόρτα σου μονίμως ανοιχτή και επέτρεπε στον εαυτό σου την είσοδο στα πάντα.
Αν είσαι ρεαλιστής μέχρι θανάτου, μη συνεχίζεις να διαβάζεις. Δε θα καταλάβεις γρι και βάζω στοίχημα ότι θα χλευάσεις κι από πάνω.
Το πρώτο παραμύθι που με σημάδεψε ήταν «Ο φτωχός και ο πλούσιος» των αδελφών Γκριμ. Και το δάκρυ κορόμηλο. Για να μη σου πω τι έγινε με τον «Ευτυχισμένο πρίγκιπα» του Οσκαρ Ουάιλντ. Κάθε φορά που ξεφλούδιζε το πουλάκι το χρυσό άγαλμα, πονούσα η ίδια σαν να μου έκαναν κινέζικο βασανιστήριο. Μετά ήρθε ο Ντίσνεϊ κι εκεί ξέφυγα. Κι όταν μπήκα στη Eurodisney και με υποδέχθηκε ο Μίκι έκλαψα, γιατί είδα να ζωντανεύει μπροστά μου ένας πολύ δικός μου κόσμος, που οι περισσότεροι ήθελαν να με πείσουν ότι ήταν ψεύτικος. Να δες, ο Γκούφι μιλάει γαλλικά και η Μίνι με φιλάει στο μάγουλο. Υπάρχουν. Τι παραμύθια και κουραφέξαλα.
Ναι, αγάπη μου, είμαι μια αλλοπαρμένη, ονειροπόλα παραμυθατζού. Και ξέρεις ποιά είναι η διαφορά μας; Μπορεί και οι δυο να αναρωτιόμαστε για το τι γίνεται μετά το «Ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα» -όταν κλείνει η πόρτα του παλατιού και ο πρίγκιπας πετάει τις κάλτσες του όπου να 'ναι και η ξανθομαλλούσα μετατρέπεται σε δούλα και κυρά του-, αλλά...
εσύ δε θα μπορέσεις ποτέ να πετάξεις πάνω σ' ένα δράκο που μιλάει. Η κολοκύθα σου δε θα γίνει ποτέ άμαξα. Ο κακός λύκος θα σε κυνηγάει πάντα και θα σε βρει στο τέλος. Οι νεράιδες δε θα κάτσουν πάνω από το κρεβάτι σου να σου προσφέρουν απλόχερα τις αρετές τους. Δε θα συνειδητοποιήσεις ποτέ τι μπορεί να συμβεί σ' ένα κοριτσάκι που πουλάει σπίρτα ξυπόλυτο στο δρόμο. Δε θα ακούσεις ποτέ το διάλογο ανάμεσα σ' ένα δέντρο κι ένα πουλί. Δε θα περιμένεις ποτέ τον πρίγκιπα να έρθει σε σε ξυπνήσει από το λήθαργο και σίγουρα θα δυσκολευτείς να σταθείς απέναντι σ' ένα καθρέφτη που θα λέει την αλήθεια, όταν τον ρωτήσεις να είσαι η ομορφότερη/ος ή ή καλύτερη/ος.
Το 1928 ο εθνολόγος - λαογράφος Ρώσος Βλαντιμίρ Προπ καθιέρωσε 31 μοντέλα παραμυθιών (τρόποι δράσης και εξέλιξης μιας ιστορίας), πάνω στα οποία στηρίζονται τα περισσότερα παραμύθια. Ισως αυτός να ευθύνεται που η πλειοψηφία τους έχει happy end και το καλό βγαίνει νικητής και η αγάπη κερδίζει δαίμονες. Αλλά μήπως και στη ζωή αυτό δεν περιμένουμε όλοι;
Εναν πρίγκιπα, μια καλή νεράιδα, ένα πράσινο λιβάδι, ένα μαγεμένο δάσος, ένα μαγικό φίλτρο. Ο καθένας απλώς το ονομάζει αλλιώς και το διαμορφώνει σ' ένα ενήλικο σύστημα αξιών, που απ' ότι βλέπω, βλέπεις, βλέπουμε δεν αποδείχτηκε ιδιαίτερα επιτυχημένο. Τι κρίμα που η γιαγιά δεν μπορεί να πει άλλα παραμύθια. Τώρα πια τα λέω εγώ στην Εβελίνα και τον Παντελή. Και πάντα τους παίρνει ο ύπνος. Γι' αυτό μ' αρέσει να σκέφτομαι ότι τα παραμύθια είναι ο προθάλαμος του ονείρου.
Η ζωή λογικά έχει πολύ περισσότερα από 31 μοντέλα για να τη ζήσεις. Είναι, όμως, κι αυτή ένα παραμύθι, με όλα τα κλασικά του στοιχεία. Βάλε το δικό σου επίλογο και πλάστην όσο πιο ωραία θες εσύ. Είναι αποκλειστικά στο χέρι σου.
«Οταν ζούσα και είχα ανθρώπινη καρδιά δεν ήξερα τι είναι τα δάκρυα, γιατί ζούσα στο παλάτι της Ανεμελιάς, όπου απαγορεύεται η είσοδος στη θλίψη», είπε το άγαλμα του «ευτυχισμένου πρίγκιπα». Στο δικό σου παραμύθι έχε την πόρτα σου μονίμως ανοιχτή και επέτρεπε στον εαυτό σου την είσοδο στα πάντα.
Χρήστος Δημόπουλος
«Κλείστε την τηλεόραση»
Πριν κανένα χρόνο είδα το Χρήστο Δημόπουλο στην ΕΤ1 να κάνει έναν πολύ ενδιαφέροντα διάλογο μ' ένα παιδάκι που ζωγράφιζε μια αρκούδα. Με εξέπληξε η ωριμότητα με την οποία το αντιμετώπιζε. Την άλλη μέρα στο γραφείο το συζήτησα με συναδέλφους - γονείς και διαπίστωσα ότι είμαστε πολλοί οι φαν του «Ουράνιου Τόξου». Πώς, στο καλό, μπορεί να μας καθηλώνει στην οθόνη μια εκπομπή για 8χρονα;
της Σόνιας Ταλαντινού
Δείχνει εντυπωσιακό ένας άντρας να κάνει μια τέτοια εκπομπή...
Υπάρχει, όμως, παράδοση να κάνουν άντρες παιδικές εκπομπές στην Ελλάδα.
Ναι, αλλά είχε δημιουργηθεί ένα μεγάλο κενό σε ανάλογες εκπομπές.
Κοιτάξτε, αυτή είναι σχεδόν η μοναδική ελληνική εκπομπή που υπάρχει. Αρα, δεν έχετε να διαλέξετε ανάμεσα σε πολλές. Αυτό είναι το δυστύχημα. Θα έπρεπε να υπάρχουν πολύ περισσότερες από μία.
Εννοείτε, εκπομπές τέτοιου τύπου, γιατί από κινούμενα σχέδια δόξα τω Θεώ...
Τα κινούμενα σχέδια είναι η εύκολη λύση. Να ξεκαθαρίσουμε ότι το ρόλο της τηλεόρασης για παιδιά έχει αναλάβει η κρατική τηλεόραση. Τα ιδιωτικά κανάλια δεν ενδιαφέρονται για παιδικά προγράμματα. Αυτά που δείχνουν είναι ό,τι αγοράζουν στα μεγάλα τηλεοπτικά παζάρια του εξωτερικού. Οταν διαλέγουν τις ταινίες για το ενήλικο κοινό, μαζί με αυτές παίρνουν δωρεάν και κάποια επεισόδια, π.χ. από τα Χελωνονιντζάκια. Μη νομίζετε ότι υπάρχει σοβαρό ιδιωτικό κανάλι που ελέγχει το παιδικό του πρόγραμμα.
Πόσο διαφορετική σχέση χτίζουν τα παιδιά με έναν άντρα και με μια γυναίκα;
Δε νομίζω ότι υπάρχει θέμα φύλου· είναι θέμα ανθρώπου. Την ίδια σχέση που έχει το παιδί μαζί μου θα την είχε και με μια γυναίκα, αν αυτή είχε τα χαρακτηριστικά που έχω εγώ, δηλαδή, αγάπη για τα παιδιά. Τα παιδιά ταυτίζονται κι ακολουθούν το ρυθμό σου. Νομίζω ότι είναι θέμα τύχης που δεν υπάρχει μια γυναίκα παρουσιάστρια. Δεν υπάρχουν παιδιά που ενδιαφέρονται για τέτοιου είδους εκπομπές.
Τα παιδιά τα αγαπάς ούτως ή άλλως και ασχολείσαι με αυτά ή όσο ασχολείσαι τα αγαπάς και περισσότερο;
Η μαγεία των παιδιών είναι ότι έχουν μια τελείως διαφορετική ματιά για τον κόσμο, την οποία δεν έχουμε εμείς, που έχουμε διαφθαρεί από το περιβάλλον, δε βλέπουμε τα πράγματα καθαρά, διστάζουμε να κάνουμε την κριτική μας. Τα παιδιά δε διστάζουν, γιατί δεν έχουν τίποτα να φοβηθούν και δεν έχουν μπει στο παιχνίδι. Τα παιδιά σε επαναφέρουν στην τάξη, γιατί τα μάτια τους είναι αμόλυντα. Αυτό είναι που μπορεί να δελεάσει ένα μεγάλο να ασχοληθεί μαζί τους. Τα παιδιά είναι τόσο αυθόρμητα.
Αρχιτεκτονική, δραματική και μετά το παιδικό. Πώς προέκυψαν όλα αυτά;
Ηθελα να γίνω ηθοποιός, καθώς ο πατέρας μου ήταν ο σκηνοθέτης Ντίνος Δημόπουλος και η μητέρα μου και οι θείοι μου ήταν ηθοποιοί του Εθνικού. Μεγάλωσα μέσα στο «Φίνο», τα παλιά καλά χρόνια, και στα παρασκήνια του Εθνικού. Καθώς μεγάλωνα, καταλάβαινα γιατί δεν ήθελαν να γίνω ηθοποιός.
Γιατί, τελικά;
Είναι πολύ σκληρό το επάγγελμα, πρέπει να κάνεις πολλούς συμβιβασμούς. Οχι ότι σε άλλα επαγγέλματα δεν υπάρχουν, αλλά στο συγκεκριμένο είναι όλα πιο προβεβλημένα. Δεν αρκεί το ταλέντο, πρέπει να έχεις κατάλληλες διασυνδέσεις, δημόσιες σχέσεις, να είσαι μια στόφα ανθρώπου ιδιαίτερη. Εγώ δεν μπορούσα να το κάνω και δεν υπήρχε λόγος να μπλεχτώ. Αυτό που κάνω αναπληρώνει λίγο το κενό του ψώνιου μου.
Οπότε την καλύψατε την ηθοποιία. Και τα υπόλοιπα πώς προέκυψαν;
Αρχικά, ήθελα Αρχιτεκτονική, αλλά ήταν περιοριστική. Το έχω μετανιώσει, όμως. Οταν σπούδαζα στην Αγγλία κι έπρεπε να ακολουθώ τους κανονισμούς χτισίματος, δεν μπορούσα. Ηθελα κάτι πιο ελεύθερο. Γι' αυτό και σπούδασα γραφικές τέχνες και δούλεψα ως γραφίστας. Μετά, προσλήφθηκα στην ΕΡΤ ως εκφωνητής ραδιοφώνου –έλεγα ειδήσεις επί τέσσερα χρόνια. Ηταν μεγάλο σχολείο. Εκεί, με γνώρισε ο Νίκος Πιλάβιος, που έκανε το παιδικό τμήμα, και μου πρότεινε να παρουσιάσω το «Ουράνιο τόξο». Οταν έφυγε, ανέλαβα στη θέση του προϊστάμενος του τμήματος. Δύο χρόνια άντεξα και μετά παραιτήθηκα. Από το 2001, ξαναξεκίνησα την εκπομπή.
Σε ποιες ηλικίες απευθύνεστε;
Το κοινό μου είναι από 22-44 ετών. Εχει καταντήσει μια καλτ εκπομπή που τη βλέπουν και μεγάλοι. Μου στέλνουν mail πολλοί νέοι, δικηγόροι, γραφίστες. Μου λένε ότι τους θυμίζει τις παλιές καλές εποχές. Αυτό με κολακεύει πολύ, αλλά το ζητούμενο είναι να τη βλέπουν παιδιά μέχρι τη Στ' Δημοτικού, κυρίως, όμως, νήπια.
Πώς επιλέγετε τα παιδιά που έρχονται στο στούντιο;
Δε γίνονται διακρίσεις, δεν υπάρχουν κριτήρια, γιατί όλα τα παιδιά έχουν ίσα δικαιώματα. Είναι καθαρά θέμα τύχης ποια προλαβαίνουν να έρθουν. Εχω πάρει από παιδιά πολιτικών μέχρι παιδιά καθαριστριών Αλβανίδων που δουλεύουν στην ΕΡΤ, έγχρωμα, κάθε κοινωνικής και οικονομικής επιφάνειας. Υπάρχουν μεγάλες διαφορές και συχνά αυτό στρέφεται κατά της εκπομπής, γιατί κάποια δεν έχουν την άνεση του λόγου και δεν μπορώ να στήσω μια καλή εκπομπή. Αλλά δεν έχω τη δυνατότητα να την κόψω. Προτιμώ να βγάλω 5-6 κακές εκπομπές παρά να στενοχωρήσω την ψυχή ενός παιδιού.
Τι χρειάζονται τα παιδιά σε αυτές τις ηλικίες; Πώς θέλουν τα τους συμπεριφερόμαστε;
Θέλουν μια ισότιμη αντιμετώπιση κι αυτό κάνω. Δε θεωρώ ότι είναι κατώτερα πλάσματα και πρέπει να τους συμπεριφερθώ κάπως. Τους κοιτώ στα μάτια και το χαίρονται. Θέλουν την αίσθηση του χιούμορ, μια ανάπαυλα από τα φοβερά που έχουν να αντιμετωπίσουν στο σχολείο κι εκτός σχολείου. Ας μην ξεχνάμε ότι τα παιδιά είναι από τους πιο σκληρά εργαζόμενους ανθρώπους σήμερα. Εγώ προσπαθώ να τους πω ότι τα πράγματα στη ζωή είναι πιο απλά κι ήρεμα και ότι, όταν τα κατακτήσουμε, τότε έχουμε την ελευθερία να κάνουν τα πάντα.
Η έκθεση των παιδιών στην TV είναι επικίνδυνη;
Υπάρχει έκθεση κι έκθεση. Εγώ δεν πιστεύω ότι στην εκπομπή μου τα παιδιά εκτίθενται. Αν, όμως, με ρωτήσετε για τη Eurovision, θα σας πω ότι είμαι τελείως αντίθετος. Ή σε κάποια κανάλια όπου ντύνουν τα παιδάκια σαν μεγάλους και τα βάζουν να τραγουδάνε. Εχουν πολλή τηλεόραση να «φάνε στη μάπα» μέχρι να μεγαλώσουν. Ας μην «τη φάνε» από πέντε χρόνων.
Τι θυμάστε πιο χαρακτηριστικά από την εμπειρία σας;
Γελάω πολύ. Τις προάλλες είχα ρωτήσει ένα κοριτσάκι τι θέλει να γίνει όταν μεγαλώσει και μου απάντησε: «Δουλεύω ήδη, είμαι διευθύντρια στην Ευρωπαϊκή Πίστη». Εμεινα. Τα γράμματά τους είναι πολύ συγκινητικά. Ενα παιδάκι μου έγραψε: «Σας βλέπω κάθε μέρα. Οι γονείς μου είναι χωρισμένοι, αλλά, όταν σας βλέπω, το ξεχνάω». Αυτό εμένα με κάνει λιώμα. Αν αυτό μου το γράφει ένα παιδάκι πέντε χρόνων, που καταλαβαίνω τι πρόβλημα έχει –γιατί κι εγώ παιδί χωρισμένων γονιών είμαι–, δε θέλω τίποτα άλλο.
Ποιες είναι οι διαφορές των σημερινών παιδιών με αυτά παλιότερων γενιών;
Από γενιά σε γενιά ο κόσμος μας γίνεται πιο αφιλόξενος. Απομακρυνόμαστε από τα ουσιαστικά πράγματα της ζωής. Ζούμε παρά φύσιν, έχουμε να αντιμετωπίσουμε τεράστια άγχη και οι γνώσεις που δίνουμε στα παιδιά μας είναι πλέον πολλαπλάσιες. Είναι τραγική η ζωή που ζούμε και κατ' επέκτασιν κι αυτή των παιδιών μας. Αποξενωνόμαστε από αυτά, δεν ασχολούμαστε μαζί τους. Στις καλύτερες περιπτώσεις, ασχολούνται οι νταντάδες. Νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό να επανέλθουμε στις ρίζες. Προσπαθώ να τους μάθω τα απλά πράγματα που έχουν αξία, κι όχι αυτά που πιστεύουμε ότι είναι σημαντικά και τα κυνηγάμε χωρίς λόγο και αιτία.
Τι σας έχει προσφέρει η επαφή σας με τα παιδιά;
Με έχουν κρατήσει λίγο νεότερο απ' ό,τι θα ήμουν.
Ο κορμός της εκπομπής
Ενα μεγάλο μέρος είναι τα γράμματα που στέλνουν τα παιδιά, οι γιαγιάδες, οι μανάδες. Το άλλο είναι τα παιδιά στο στούντιο. Κάνουμε κατασκευές από απλά υλικά, για να τους δείξω ότι σημασία έχει η διαδικασία παραγωγής και δημιουργίας, ότι μπορούν να φτιάξουν κάτι μόνα τους, έστω κι αν δεν τα καταφέρνουν πάντα. Προσπαθώ να τους επαναφέρω στην αρχική σχέση με υλικά, όπως το χαρτί, το ξύλο, το χώμα. Προβάλλουμε την ξένη σειρά «Open a door», που είναι μικρές βουβές ιστορίες παιδιών από διαφορετικά μέρη του πλανήτη. Μια φορά την εβδομάδα, κάνω βιβλιοπαρουσίαση. Μάλιστα, τους προτρέπω: «Τώρα που με βλέπετε, αν έχετε τη δύναμη, κλείστε την τηλεόραση και μη με βλέπετε. Πάρτε ένα βιβλίο και διαβάστε το. Θα σας δώσει πολλά περισσότερα απ' όσα εγώ». Το κάνω συνειδητά, γιατί αυτό πιστεύω. Ο καθηγητής Λόγιος Λεξιλόγιος (τον υποδύεται ο ίδιος) τους λέει κάποια στοιχεία για την ορθογραφία ή την προφορά των λέξεων (έχει μεγάλη ευαισθησία με τη γλώσσα). Μια φορά την εβδομάδα, η Φίλια Δενδρινού επιμελείται την παραγωγή ενός παραμυθιού και το διαβάζουν μαζί με την Ανθή Βασιλοπούλου.
Info
www. ouraniotoxo.gr
Το «Ουράνιο Τόξο» προβάλλεται καθημερινά 9.30-10.00.
Κάθε εβδομάδα λαμβάνει 100-500 γράμματα.
Κάποιες φορές αποτυγχάνει επίτηδες στις κατασκευές του για να δείξει ότι σημασία έχει η διαδικασία της δημιουργίας.
Οταν ήταν μικρός, ανακάλυψε κάτω απ' το νεροχύτη της κουζίνας μια λεκάνη με υδραυλικά. Καθόταν με τις ώρες και έφτιαχνε διάφορες κατασκευές
Αν μπορούσε να κάνει άλλη εκπομπή, δε θα άλλαζε τη φιλοσοφία της υπάρχουσας, αλλά την τηλεοπτική άποψη.
Βιβλίο
«Καλοκαίρι με τον Χρήστο», εκδόσεις «Λιβάνη»
Ο Χρήστος Δημόπουλος σας ξεναγεί στο μαγικό κόσμο του χαρτιού και των άλλων υλικών που χρειάζεστε για τις κατασκευές σας. Διαβάστε τις απλές οδηγίες, δείτε τα σκιτσάκια και απολαύστε ένα δημιουργικό και διασκεδαστικό καλοκαίρι!
Πριν κανένα χρόνο είδα το Χρήστο Δημόπουλο στην ΕΤ1 να κάνει έναν πολύ ενδιαφέροντα διάλογο μ' ένα παιδάκι που ζωγράφιζε μια αρκούδα. Με εξέπληξε η ωριμότητα με την οποία το αντιμετώπιζε. Την άλλη μέρα στο γραφείο το συζήτησα με συναδέλφους - γονείς και διαπίστωσα ότι είμαστε πολλοί οι φαν του «Ουράνιου Τόξου». Πώς, στο καλό, μπορεί να μας καθηλώνει στην οθόνη μια εκπομπή για 8χρονα;
της Σόνιας Ταλαντινού
Δείχνει εντυπωσιακό ένας άντρας να κάνει μια τέτοια εκπομπή...
Υπάρχει, όμως, παράδοση να κάνουν άντρες παιδικές εκπομπές στην Ελλάδα.
Ναι, αλλά είχε δημιουργηθεί ένα μεγάλο κενό σε ανάλογες εκπομπές.
Κοιτάξτε, αυτή είναι σχεδόν η μοναδική ελληνική εκπομπή που υπάρχει. Αρα, δεν έχετε να διαλέξετε ανάμεσα σε πολλές. Αυτό είναι το δυστύχημα. Θα έπρεπε να υπάρχουν πολύ περισσότερες από μία.
Εννοείτε, εκπομπές τέτοιου τύπου, γιατί από κινούμενα σχέδια δόξα τω Θεώ...
Τα κινούμενα σχέδια είναι η εύκολη λύση. Να ξεκαθαρίσουμε ότι το ρόλο της τηλεόρασης για παιδιά έχει αναλάβει η κρατική τηλεόραση. Τα ιδιωτικά κανάλια δεν ενδιαφέρονται για παιδικά προγράμματα. Αυτά που δείχνουν είναι ό,τι αγοράζουν στα μεγάλα τηλεοπτικά παζάρια του εξωτερικού. Οταν διαλέγουν τις ταινίες για το ενήλικο κοινό, μαζί με αυτές παίρνουν δωρεάν και κάποια επεισόδια, π.χ. από τα Χελωνονιντζάκια. Μη νομίζετε ότι υπάρχει σοβαρό ιδιωτικό κανάλι που ελέγχει το παιδικό του πρόγραμμα.
Πόσο διαφορετική σχέση χτίζουν τα παιδιά με έναν άντρα και με μια γυναίκα;
Δε νομίζω ότι υπάρχει θέμα φύλου· είναι θέμα ανθρώπου. Την ίδια σχέση που έχει το παιδί μαζί μου θα την είχε και με μια γυναίκα, αν αυτή είχε τα χαρακτηριστικά που έχω εγώ, δηλαδή, αγάπη για τα παιδιά. Τα παιδιά ταυτίζονται κι ακολουθούν το ρυθμό σου. Νομίζω ότι είναι θέμα τύχης που δεν υπάρχει μια γυναίκα παρουσιάστρια. Δεν υπάρχουν παιδιά που ενδιαφέρονται για τέτοιου είδους εκπομπές.
Τα παιδιά τα αγαπάς ούτως ή άλλως και ασχολείσαι με αυτά ή όσο ασχολείσαι τα αγαπάς και περισσότερο;
Η μαγεία των παιδιών είναι ότι έχουν μια τελείως διαφορετική ματιά για τον κόσμο, την οποία δεν έχουμε εμείς, που έχουμε διαφθαρεί από το περιβάλλον, δε βλέπουμε τα πράγματα καθαρά, διστάζουμε να κάνουμε την κριτική μας. Τα παιδιά δε διστάζουν, γιατί δεν έχουν τίποτα να φοβηθούν και δεν έχουν μπει στο παιχνίδι. Τα παιδιά σε επαναφέρουν στην τάξη, γιατί τα μάτια τους είναι αμόλυντα. Αυτό είναι που μπορεί να δελεάσει ένα μεγάλο να ασχοληθεί μαζί τους. Τα παιδιά είναι τόσο αυθόρμητα.
Αρχιτεκτονική, δραματική και μετά το παιδικό. Πώς προέκυψαν όλα αυτά;
Ηθελα να γίνω ηθοποιός, καθώς ο πατέρας μου ήταν ο σκηνοθέτης Ντίνος Δημόπουλος και η μητέρα μου και οι θείοι μου ήταν ηθοποιοί του Εθνικού. Μεγάλωσα μέσα στο «Φίνο», τα παλιά καλά χρόνια, και στα παρασκήνια του Εθνικού. Καθώς μεγάλωνα, καταλάβαινα γιατί δεν ήθελαν να γίνω ηθοποιός.
Γιατί, τελικά;
Είναι πολύ σκληρό το επάγγελμα, πρέπει να κάνεις πολλούς συμβιβασμούς. Οχι ότι σε άλλα επαγγέλματα δεν υπάρχουν, αλλά στο συγκεκριμένο είναι όλα πιο προβεβλημένα. Δεν αρκεί το ταλέντο, πρέπει να έχεις κατάλληλες διασυνδέσεις, δημόσιες σχέσεις, να είσαι μια στόφα ανθρώπου ιδιαίτερη. Εγώ δεν μπορούσα να το κάνω και δεν υπήρχε λόγος να μπλεχτώ. Αυτό που κάνω αναπληρώνει λίγο το κενό του ψώνιου μου.
Οπότε την καλύψατε την ηθοποιία. Και τα υπόλοιπα πώς προέκυψαν;
Αρχικά, ήθελα Αρχιτεκτονική, αλλά ήταν περιοριστική. Το έχω μετανιώσει, όμως. Οταν σπούδαζα στην Αγγλία κι έπρεπε να ακολουθώ τους κανονισμούς χτισίματος, δεν μπορούσα. Ηθελα κάτι πιο ελεύθερο. Γι' αυτό και σπούδασα γραφικές τέχνες και δούλεψα ως γραφίστας. Μετά, προσλήφθηκα στην ΕΡΤ ως εκφωνητής ραδιοφώνου –έλεγα ειδήσεις επί τέσσερα χρόνια. Ηταν μεγάλο σχολείο. Εκεί, με γνώρισε ο Νίκος Πιλάβιος, που έκανε το παιδικό τμήμα, και μου πρότεινε να παρουσιάσω το «Ουράνιο τόξο». Οταν έφυγε, ανέλαβα στη θέση του προϊστάμενος του τμήματος. Δύο χρόνια άντεξα και μετά παραιτήθηκα. Από το 2001, ξαναξεκίνησα την εκπομπή.
Σε ποιες ηλικίες απευθύνεστε;
Το κοινό μου είναι από 22-44 ετών. Εχει καταντήσει μια καλτ εκπομπή που τη βλέπουν και μεγάλοι. Μου στέλνουν mail πολλοί νέοι, δικηγόροι, γραφίστες. Μου λένε ότι τους θυμίζει τις παλιές καλές εποχές. Αυτό με κολακεύει πολύ, αλλά το ζητούμενο είναι να τη βλέπουν παιδιά μέχρι τη Στ' Δημοτικού, κυρίως, όμως, νήπια.
Πώς επιλέγετε τα παιδιά που έρχονται στο στούντιο;
Δε γίνονται διακρίσεις, δεν υπάρχουν κριτήρια, γιατί όλα τα παιδιά έχουν ίσα δικαιώματα. Είναι καθαρά θέμα τύχης ποια προλαβαίνουν να έρθουν. Εχω πάρει από παιδιά πολιτικών μέχρι παιδιά καθαριστριών Αλβανίδων που δουλεύουν στην ΕΡΤ, έγχρωμα, κάθε κοινωνικής και οικονομικής επιφάνειας. Υπάρχουν μεγάλες διαφορές και συχνά αυτό στρέφεται κατά της εκπομπής, γιατί κάποια δεν έχουν την άνεση του λόγου και δεν μπορώ να στήσω μια καλή εκπομπή. Αλλά δεν έχω τη δυνατότητα να την κόψω. Προτιμώ να βγάλω 5-6 κακές εκπομπές παρά να στενοχωρήσω την ψυχή ενός παιδιού.
Τι χρειάζονται τα παιδιά σε αυτές τις ηλικίες; Πώς θέλουν τα τους συμπεριφερόμαστε;
Θέλουν μια ισότιμη αντιμετώπιση κι αυτό κάνω. Δε θεωρώ ότι είναι κατώτερα πλάσματα και πρέπει να τους συμπεριφερθώ κάπως. Τους κοιτώ στα μάτια και το χαίρονται. Θέλουν την αίσθηση του χιούμορ, μια ανάπαυλα από τα φοβερά που έχουν να αντιμετωπίσουν στο σχολείο κι εκτός σχολείου. Ας μην ξεχνάμε ότι τα παιδιά είναι από τους πιο σκληρά εργαζόμενους ανθρώπους σήμερα. Εγώ προσπαθώ να τους πω ότι τα πράγματα στη ζωή είναι πιο απλά κι ήρεμα και ότι, όταν τα κατακτήσουμε, τότε έχουμε την ελευθερία να κάνουν τα πάντα.
Η έκθεση των παιδιών στην TV είναι επικίνδυνη;
Υπάρχει έκθεση κι έκθεση. Εγώ δεν πιστεύω ότι στην εκπομπή μου τα παιδιά εκτίθενται. Αν, όμως, με ρωτήσετε για τη Eurovision, θα σας πω ότι είμαι τελείως αντίθετος. Ή σε κάποια κανάλια όπου ντύνουν τα παιδάκια σαν μεγάλους και τα βάζουν να τραγουδάνε. Εχουν πολλή τηλεόραση να «φάνε στη μάπα» μέχρι να μεγαλώσουν. Ας μην «τη φάνε» από πέντε χρόνων.
Τι θυμάστε πιο χαρακτηριστικά από την εμπειρία σας;
Γελάω πολύ. Τις προάλλες είχα ρωτήσει ένα κοριτσάκι τι θέλει να γίνει όταν μεγαλώσει και μου απάντησε: «Δουλεύω ήδη, είμαι διευθύντρια στην Ευρωπαϊκή Πίστη». Εμεινα. Τα γράμματά τους είναι πολύ συγκινητικά. Ενα παιδάκι μου έγραψε: «Σας βλέπω κάθε μέρα. Οι γονείς μου είναι χωρισμένοι, αλλά, όταν σας βλέπω, το ξεχνάω». Αυτό εμένα με κάνει λιώμα. Αν αυτό μου το γράφει ένα παιδάκι πέντε χρόνων, που καταλαβαίνω τι πρόβλημα έχει –γιατί κι εγώ παιδί χωρισμένων γονιών είμαι–, δε θέλω τίποτα άλλο.
Ποιες είναι οι διαφορές των σημερινών παιδιών με αυτά παλιότερων γενιών;
Από γενιά σε γενιά ο κόσμος μας γίνεται πιο αφιλόξενος. Απομακρυνόμαστε από τα ουσιαστικά πράγματα της ζωής. Ζούμε παρά φύσιν, έχουμε να αντιμετωπίσουμε τεράστια άγχη και οι γνώσεις που δίνουμε στα παιδιά μας είναι πλέον πολλαπλάσιες. Είναι τραγική η ζωή που ζούμε και κατ' επέκτασιν κι αυτή των παιδιών μας. Αποξενωνόμαστε από αυτά, δεν ασχολούμαστε μαζί τους. Στις καλύτερες περιπτώσεις, ασχολούνται οι νταντάδες. Νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό να επανέλθουμε στις ρίζες. Προσπαθώ να τους μάθω τα απλά πράγματα που έχουν αξία, κι όχι αυτά που πιστεύουμε ότι είναι σημαντικά και τα κυνηγάμε χωρίς λόγο και αιτία.
Τι σας έχει προσφέρει η επαφή σας με τα παιδιά;
Με έχουν κρατήσει λίγο νεότερο απ' ό,τι θα ήμουν.
Ο κορμός της εκπομπής
Ενα μεγάλο μέρος είναι τα γράμματα που στέλνουν τα παιδιά, οι γιαγιάδες, οι μανάδες. Το άλλο είναι τα παιδιά στο στούντιο. Κάνουμε κατασκευές από απλά υλικά, για να τους δείξω ότι σημασία έχει η διαδικασία παραγωγής και δημιουργίας, ότι μπορούν να φτιάξουν κάτι μόνα τους, έστω κι αν δεν τα καταφέρνουν πάντα. Προσπαθώ να τους επαναφέρω στην αρχική σχέση με υλικά, όπως το χαρτί, το ξύλο, το χώμα. Προβάλλουμε την ξένη σειρά «Open a door», που είναι μικρές βουβές ιστορίες παιδιών από διαφορετικά μέρη του πλανήτη. Μια φορά την εβδομάδα, κάνω βιβλιοπαρουσίαση. Μάλιστα, τους προτρέπω: «Τώρα που με βλέπετε, αν έχετε τη δύναμη, κλείστε την τηλεόραση και μη με βλέπετε. Πάρτε ένα βιβλίο και διαβάστε το. Θα σας δώσει πολλά περισσότερα απ' όσα εγώ». Το κάνω συνειδητά, γιατί αυτό πιστεύω. Ο καθηγητής Λόγιος Λεξιλόγιος (τον υποδύεται ο ίδιος) τους λέει κάποια στοιχεία για την ορθογραφία ή την προφορά των λέξεων (έχει μεγάλη ευαισθησία με τη γλώσσα). Μια φορά την εβδομάδα, η Φίλια Δενδρινού επιμελείται την παραγωγή ενός παραμυθιού και το διαβάζουν μαζί με την Ανθή Βασιλοπούλου.
Info
www. ouraniotoxo.gr
Το «Ουράνιο Τόξο» προβάλλεται καθημερινά 9.30-10.00.
Κάθε εβδομάδα λαμβάνει 100-500 γράμματα.
Κάποιες φορές αποτυγχάνει επίτηδες στις κατασκευές του για να δείξει ότι σημασία έχει η διαδικασία της δημιουργίας.
Οταν ήταν μικρός, ανακάλυψε κάτω απ' το νεροχύτη της κουζίνας μια λεκάνη με υδραυλικά. Καθόταν με τις ώρες και έφτιαχνε διάφορες κατασκευές
Αν μπορούσε να κάνει άλλη εκπομπή, δε θα άλλαζε τη φιλοσοφία της υπάρχουσας, αλλά την τηλεοπτική άποψη.
Βιβλίο
«Καλοκαίρι με τον Χρήστο», εκδόσεις «Λιβάνη»
Ο Χρήστος Δημόπουλος σας ξεναγεί στο μαγικό κόσμο του χαρτιού και των άλλων υλικών που χρειάζεστε για τις κατασκευές σας. Διαβάστε τις απλές οδηγίες, δείτε τα σκιτσάκια και απολαύστε ένα δημιουργικό και διασκεδαστικό καλοκαίρι!
Tuesday, April 10, 2007
Η «κατάρα» ενός ρόλου
της Βάλιας Μπουγιουκλή
Ο ρόλος του Ιησού Χριστού είναι ίσως ο πιο... στοιχειωμένος ρόλος στην ιστορία του κινηματογράφου! Για ανεξήγητους, φαινομενικά τουλάχιστον, λόγους, οι ηθοποιοί που ενσάρκωσαν το Σωτήρα της ανθρωπότητας, υπήρξαν κάθε άλλο παρά «ευλογημένοι».
Καριέρες που καταστράφηκαν, παραλίγο μοιραία, αλλά και περίεργα ατυχήματα στα γυρίσματα, ακολουθούν σαν κατάρα ηθοποιούς και ταινίες που ασχολήθηκαν με το Θείο Δράμα.
«Τα Πάθη του Χριστού» ( 2004)
- Με αυστηρή καθολική ανατροφή, ο γοητευτικός ηθοποιός έδειξε να βρίσκει το δρόμο για τη «Λεωφόρο της Δόξας», όταν κέρδισε το ρόλο του Ιησού στα πολυσυζητημένα και υπερεπιτυχημένα, εισπρακτικά, «Πάθη του Χριστού». Μέχρι τότε ο Καβίζελ είχε αξιοπρεπείς συμμετοχές στη «Λεπτή Κόκκινη Γραμμή» του Τέρενς Μάλικ και το «Καλπάζοντας με το Διάβολο» του Ανγκ Λι, πρωταγωνιστικό ρόλο στον «Κόμη Μοντεχρίστο» και το «Angel Eyes» δίπλα στην «καυτή» Τζένιφερ Λόπεζ. Το 2002 παίζει στα «Υψηλά Εγκλήματα» και αποκαλύπτει τις αυστηρές καθολικές αρχές του όταν αρνείται να κάνει ερωτικές σκηνές με γυμνό με την Ασλεϊ Τζαντ. Το ίδιο διάστημα ο επίσης καθολικών αρχών σούπερ σταρ Μελ Γκίμπσον αποφασίζει ότι είναι ο ιδανικός για να... σηκώσει το σταυρό του μαρτυρίου στη δική του ταινία για το Θείο Πάθος.
- Αυτό που δεν ήξερε ο Τζέιμς Καβίζελ ήταν ότι θα τραβούσε στην κυριολεξία τα... Πάθη του Χριστού! Κατά τη διάρκεια της σκηνής πάνω στο Σταυρό, αστραπή από το πουθενά, χτυπά τον ηθοποιό ο οποίος σώζεται από θαύμα. Μέλος του συνεργείου δήλωσε «είμαι 100 πόδια μακριά και βλέπω ξαφνικά μια λάμψη και καπνό να βγαίνει από τα αφτιά του Καβίζελ». Αστραπή τον χτυπά και στα γυρίσματα της σκηνής για την επί του Ορους Ομιλία! Τα βάσανά του δεν τελειώνουν εδώ: παθαίνει σοβαρή εξάρθρωση ώμου όταν του έπεσε ο Σταυρός που κουβαλούσε (η σκηνή κρατήθηκε στην ταινία). «Τρώει» κατά λάθος διπλό χτύπημα από μαστίγιο στη σχετική σκηνή, κόβεται άσχημα στον καρπό του και αποκτά μια βαθιά ουλή στην πλάτη και, τέλος, αρρωσταίνει με υποθερμία.
- Οταν τα «Πάθη του Χριστού» βγαίνουν στις αίθουσες γίνονται ανέλπιστα μία από τις πιο εμπορικές ταινίες όλων των εποχών και ο πρωταγωνιστής τους φαίνεται να κερδίζει το εισιτήριο για τα μεγάλα σαλόνια του Χόλιγουντ. Κι εκεί όλα «παγώνουν»: χάνει το ρόλο του Σούπερμαν στο «Superman Returns», κάτι που ήθελε όσο τίποτ’ άλλο, ενώ οι επόμενες ταινίες του με εξαίρεση ένα δεύτερο ρόλο στο «De javu» μάλλον πάνε κατευθείαν για κυκλοφορία σε DVD.
- Ο ρόλος του Σωτήρα δε φαίνεται να έχει σωτήρια αποτελέσματα για την καριέρα του –μέχρι πρότινος πολλά υποσχόμενου– ηθοποιού, που δήλωνε χαρούμενος για τα δύο κοινά που έχει με τον αληθινό χαρακτήρα τον οποίο υποδύθηκε: τα ίδια αρχικά J.C. (James Caviezel) με τον... Jesus Christ, ενώ, όταν ξεκινούσαν τα πρώτα γυρίσματα, ήταν περίπου στην ίδια ηλικία με Εκείνον: 33 ετών.
- Ειρωνεία και παιχνίδι της τύχης ή βλασφημία λόγω απερισκεψίας; Είναι θέμα προσωπικής πίστης...
«Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ» (1977)
Δεν υπάρχει πιο χαρακτηριστική, πιο διαχρονική, πιο ολοκληρωμένη και πιο πετυχημένη ενσάρκωση του Χριστού στην οθόνη από αυτήν του Ρόμπερτ Πάουελ στον κλασικό «Ιησού από τη Ναζαρέτ» του Φράνκο Τζεφιρέλι.
Μ' αυτόν το ρόλο πέρασε για πάντα στις καρδιές και τη μνήμη εκατομμυρίων τηλεθεατών, οποίοι, όμως, δε θέλησαν να τον αναζητήσουν και να τον δουν ποτέ σε οποιονδήποτε άλλο ρόλο, παγιδεύοντάς τον στην εικόνα του Θεανθρώπου.
Η... εξαφάνιση του Πάουελ από τα εγκόσμια μετά την τεράστια επιτυχία της μίνι σειράς έδωσε τροφή για ένα σωρό φήμες βασισμένες στην «κατάρα του Ιησού»: ότι τρελάθηκε, αυτοκτόνησε, είναι άστεγος.
Η αλήθεια είναι ότι ο πολύ καλός Βρετανός ηθοποιός μετά τον «Ιησού από τη Ναζαρέτ» συνέχισε να δουλεύει σε εγχώριες τηλεοπτικές σειρές και ευρωπαϊκές ταινίες αλλά οι παραγωγοί του Χόλιγουντ του έκλεισαν κατάμουτρα την πόρτα και του αρνήθηκαν μια καριέρα θεωρώντας – και όχι άδικα– ότι το κοινό τον έχει ταυτίσει τόσο απόλυτα με το ρόλο του Ιησού, που δε θα μπορούσε ποτέ να τον δει να «αμαρτάνει» επί της μεγάλης οθόνης.
Για την ιστορία να πούμε ότι ο Τζεφιρέλι ήθελε αρχικά τον Ντάστιν Χόφμαν ή τον Αλ Πατσίνο για το ρόλο του Ιησού και τον Πάουελ για το ρόλο του Ιούδα! Ο Ρόμπερτ Πάουελ ήταν 33 ετών, όταν προβλήθηκε για πρώτη φορά ο «Ιησούς από τη Ναζαρέτ», και προκάλεσε ένα μικρό σκάνδαλο δηλώνοντας άθεος.
«Η ωραιότερη ιστορία του κόσμου» (1965)
- Ο σπουδαίος ηθοποιός Μαξ Φον Σίντοβ μπορεί να επιβίωσε μετά την απόφασή του να υποδυθεί τον Ιησού σε μία από τις πιο γνωστές ταινίες για τη ζωή Του, δυστυχώς, όμως, η ίδια η παραγωγή ήταν μια από τις πιο πολύπαθες. Ο διευθυντής φωτογραφίας, Γουίλιαμ Σ. Μέλορ, έπαθε καρδιακή προσβολή, κατέρρευσε και πέθανε στο πλατό, προτού προλάβει κανείς να τον βοηθήσει.
- Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων στην Αριζόνα, χιονοθύελλα χτύπησε την περιοχή για πρώτη φορά έπειτα από 50 ολόκληρα χρόνια, θάβοντας ολόκληρα τα σετ της Ιερουσαλήμ! Καστ και συνεργεία υπερέβαλαν εαυτόν για να καθαρίσουν με τη βοήθεια μηχανημάτων το χώρο και να ξεθάψουν τα σκηνικά. Και μόλις το έκαναν, ξαναχτύπησε μια νέα χιονοθύελλα, ακόμη πιο ισχυρή από την πρώτη, αναγκάζοντας την παραγωγή να τα μαζέψει άρον-άρον και να συνεχίσει το γύρισμα σε χολιγουντιανό στούντιο.
«Ο τελευταίος πειρασμός» (1988)
Αν σκεφτεί κανείς ότι πρόκειται για μία από τις πιο «απαγορευμένες» και αμφιλεγόμενες ταινίες όλων των εποχών, μια χαρά επιβίωσε από κατάρες και αφορισμούς. Η μεγαλύτερη τιμωρία για τους «βλάσφημους» συντελεστές ήταν η προσωρινή τύφλωση για 3 ημέρες του Ιησού-Γουίλεμ Νταφόε. Κι όχι για κάποιο μεταφυσικό λόγο, αλλά επειδή ο ηθοποιός το παράκανε με τις σταγόνες που έβαζε στα μάτια για να διαστέλλονται οι κόρες ώστε το αποτέλεσμα να είναι πιο εντυπωσιακό.
Sunday, April 8, 2007
Νότες πίσω απ' τα μάτια
Της Σόνιας Ταλαντινού
Σου έχει τύχει ποτέ να ακούσεις ένα κομμάτι κι επειδή δεν αντέχεις άλλο, να αλλάζεις σταθμό ή να το κλείνεις; Ναι, ε; Πιθανότατα να είσαι ένας ακόμα ευαίσθητος, που ζωγραφίζει τη μουσική.
Η δεύτερη δασκάλα μου στο πιάνο, η κ. Μιράντα, για να με βοηθήσει να κατανοήσω ένα κομμάτι μου είχε πει κάποτε να φανταστώ ότι έξω χιονίζει, ο Μίκι με τη Μίνι είναι μέσα στο σαλόνι του πέτρινου σπιτιού τους, το τζάκι έχει μια φλόγα δαιμονισμένη και αυτοί χορεύουν και τρώνε φιστίκια. Από τότε, όταν ακούω μουσική… τη βλέπω κιόλας. Και είναι κοντά μου αυτοί που έφυγαν και ζωντανεύουν οι αναμνήσεις που ταξίδεψαν στη λήθη, όπως πίστευα. Ισως γι’ αυτό όταν θέλω να θυμηθώ ή όταν έχω τις μαύρες μου βάζω τα δάχτυλα στα πλήκτρα. Γιατί δεν μπορώ να ζωγραφίσω.
«Μουσική είναι ο κόσμος άλλη μια φορά». Αυτό, το είπε ο Σοπενχάουερ. Μουσική είναι ο κόσμος και μάλιστα, πολλές φορές. Αυτό, το λέω εγώ. Πριν λίγες μέρες στο ταξί, που είχα στα αφτιά μου τα ακουστικά από τα walkman, κάτι που συνηθίζω ακόμη κι όταν περπατάω -ο τελειότερος τρόπος να σε πατήσει αυτοκίνητο στην Τσιμισκή- άκουσα στο καπάκι το «Casablanca» και το «Tokyo Rose» του Μπέρντι Χίγκενς (ας με συγχωρέσουν οι επαγγελματίες αν οι τίτλοι δεν είναι αυτοί ακριβώς). Και η μπομπίνα άρχισε να γυρίζει.
Και είδα το «Mobile» με την πισίνα, λίγο πριν την Καλλιθέα, και το παλιό «Ahoy» με το καράβι, το σκίρτημα, το ευλογημένο timing, το «Cinema» και τη «Ματέρκα» στην Περαία, την πρώτη λαθραία από τους γονείς εκδρομή στη Θάσο, τον έρανο των κοριτσιών να μαζευτούν τα χρήματα που δεν είχα, την πενταήμερη, τον Μπαχαράκη και τα αυτοκίνητα που περίμεναν στην παραλία, την κόκκινη Lancia, τα Nike, τη σπασμένη προφορά, την ανοησία, τη φυγή, το τελευταίο αντίο, τη βάρκα, το πιο λευκό χαμόγελο. Τα είδα όλα ξανά τόσο καθαρά, όλα μια μελωδία, μια απλή μελωδία, που έγιναν ύλη, υγρή ύλη και κάθισε στα μάτια. Αλήθεια, τα δάκρυα από πού ξεκινάνε και που χάνονται;
Συνδέω πάντα ανθρώπους, καταστάσεις και μέρη με μουσικές κι έτσι είναι δύσκολο να τους ξεχάσω. Αποτελούν μια νότα, μια μελωδία, ένα κομμάτι, πολλά τραγούδια, την προσωπική μου σονάτα. Και όλα είναι πρόσωπα, μυρωδιές, εικόνες, ξεγνοιασιά, μελαγχολία. Και όλα μοιάζουν με παρτιτούρες, με πολλές γραμμές, μαύρα σημάδια και πολλά λευκά κενά. Οπως οι αναμνήσεις.
Νομίζω ότι αν μου απαγόρευαν ποτέ τη μουσική θα ήταν σαν να με λοβοτομούσαν. Η μνήμη θα έχανε την απεικόνισή της και οι νότες δε θα είχαν την Ιθάκη τους.
Στάσου για μια στιγμή και άκου. Θα δεις πολλά, ίσως τον κόσμο άλλη μια φορά, ίσως κι αυτά που αγνοείς επιδεικτικά, αλλά είναι ακόμα εκεί.
Υ.Γ. Το κείμενο γράφτηκε υπό τους ήχους του «Mighty girl» των «Lindstrom and Prins Thomas». Κι όπως μοιράστηκα μ’ ένα φίλο: «Δεν είναι ό,τι πιο μελαγχολικό έχεις ακούσει τελευταία»; «Μπα, δε νομίζω», μου απάντησε. Απλώς, άκουγε μουσική.
Σου έχει τύχει ποτέ να ακούσεις ένα κομμάτι κι επειδή δεν αντέχεις άλλο, να αλλάζεις σταθμό ή να το κλείνεις; Ναι, ε; Πιθανότατα να είσαι ένας ακόμα ευαίσθητος, που ζωγραφίζει τη μουσική.
Η δεύτερη δασκάλα μου στο πιάνο, η κ. Μιράντα, για να με βοηθήσει να κατανοήσω ένα κομμάτι μου είχε πει κάποτε να φανταστώ ότι έξω χιονίζει, ο Μίκι με τη Μίνι είναι μέσα στο σαλόνι του πέτρινου σπιτιού τους, το τζάκι έχει μια φλόγα δαιμονισμένη και αυτοί χορεύουν και τρώνε φιστίκια. Από τότε, όταν ακούω μουσική… τη βλέπω κιόλας. Και είναι κοντά μου αυτοί που έφυγαν και ζωντανεύουν οι αναμνήσεις που ταξίδεψαν στη λήθη, όπως πίστευα. Ισως γι’ αυτό όταν θέλω να θυμηθώ ή όταν έχω τις μαύρες μου βάζω τα δάχτυλα στα πλήκτρα. Γιατί δεν μπορώ να ζωγραφίσω.
«Μουσική είναι ο κόσμος άλλη μια φορά». Αυτό, το είπε ο Σοπενχάουερ. Μουσική είναι ο κόσμος και μάλιστα, πολλές φορές. Αυτό, το λέω εγώ. Πριν λίγες μέρες στο ταξί, που είχα στα αφτιά μου τα ακουστικά από τα walkman, κάτι που συνηθίζω ακόμη κι όταν περπατάω -ο τελειότερος τρόπος να σε πατήσει αυτοκίνητο στην Τσιμισκή- άκουσα στο καπάκι το «Casablanca» και το «Tokyo Rose» του Μπέρντι Χίγκενς (ας με συγχωρέσουν οι επαγγελματίες αν οι τίτλοι δεν είναι αυτοί ακριβώς). Και η μπομπίνα άρχισε να γυρίζει.
Και είδα το «Mobile» με την πισίνα, λίγο πριν την Καλλιθέα, και το παλιό «Ahoy» με το καράβι, το σκίρτημα, το ευλογημένο timing, το «Cinema» και τη «Ματέρκα» στην Περαία, την πρώτη λαθραία από τους γονείς εκδρομή στη Θάσο, τον έρανο των κοριτσιών να μαζευτούν τα χρήματα που δεν είχα, την πενταήμερη, τον Μπαχαράκη και τα αυτοκίνητα που περίμεναν στην παραλία, την κόκκινη Lancia, τα Nike, τη σπασμένη προφορά, την ανοησία, τη φυγή, το τελευταίο αντίο, τη βάρκα, το πιο λευκό χαμόγελο. Τα είδα όλα ξανά τόσο καθαρά, όλα μια μελωδία, μια απλή μελωδία, που έγιναν ύλη, υγρή ύλη και κάθισε στα μάτια. Αλήθεια, τα δάκρυα από πού ξεκινάνε και που χάνονται;
Συνδέω πάντα ανθρώπους, καταστάσεις και μέρη με μουσικές κι έτσι είναι δύσκολο να τους ξεχάσω. Αποτελούν μια νότα, μια μελωδία, ένα κομμάτι, πολλά τραγούδια, την προσωπική μου σονάτα. Και όλα είναι πρόσωπα, μυρωδιές, εικόνες, ξεγνοιασιά, μελαγχολία. Και όλα μοιάζουν με παρτιτούρες, με πολλές γραμμές, μαύρα σημάδια και πολλά λευκά κενά. Οπως οι αναμνήσεις.
Νομίζω ότι αν μου απαγόρευαν ποτέ τη μουσική θα ήταν σαν να με λοβοτομούσαν. Η μνήμη θα έχανε την απεικόνισή της και οι νότες δε θα είχαν την Ιθάκη τους.
Στάσου για μια στιγμή και άκου. Θα δεις πολλά, ίσως τον κόσμο άλλη μια φορά, ίσως κι αυτά που αγνοείς επιδεικτικά, αλλά είναι ακόμα εκεί.
Υ.Γ. Το κείμενο γράφτηκε υπό τους ήχους του «Mighty girl» των «Lindstrom and Prins Thomas». Κι όπως μοιράστηκα μ’ ένα φίλο: «Δεν είναι ό,τι πιο μελαγχολικό έχεις ακούσει τελευταία»; «Μπα, δε νομίζω», μου απάντησε. Απλώς, άκουγε μουσική.
Saturday, April 7, 2007
Sunday, April 1, 2007
Ξύπνα Κινέζε!
Της Σόνιας Ταλαντινού
Οι Κινέζοι είναι ο αγαπημένος λαός των Ελλήνων. Οι Κινέζοι δεν έχουν τη λέξη τσίπα και φιλότιμο στο λεξικό τους. Εμείς δαιτεινόμαστε ότι οι λέξεις δε μεταφράζονται, αλλά και που τις έχουμε δεν ξέρουμε ούτε την ερμηνεία ούτε την πρακτική τους. Επίσης, οι κοριοί είναι αρκετά προσφιλείς μας. Ιδιαίτερα, οι ψόφιοι.
«Δεν έχουμε καμία ευθύνη. Φταίει το παιδί που δεν πήγε στην έξοδο. Εγώ τι να σας κάνω». Αυτές ήταν οι απαντήσεις ενός υπεύθυνο-ανεύθυνου ελληνικής αεροπορικής εταιρίας στο αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης για ένα συνεπιβάτη μας που έμεινε πίσω -στο αεροδρόμιο της Βαρκελώνης-, επειδή αδιαθέτησε και δεν πρόλαβε και χάθηκε και κανείς από εμάς δεν τον αναζήτησε και ο αρχηγός της εκδρομής δε νοιάστηκε και η εταιρία δεν έκανε τις προβλεπόμενες ανακοινώσεις από τα μεγάφωνα. Ποιος φταίει; Ολοι από λίγο. Ποιος πήρε την ευθύνη; Κανείς! Ως συνήθως. Το μόνο που πήραμε ήταν τις βαλίτσες μας και... σπίτι.
Από το δημοτικό ακόμα θυμάμαι τους μάγκες του σχολείου. Πρώτοι στην αναμπουμπούλα κι όταν ερχόταν η ώρα να πέσουν κεφάλια, δεν άνοιγε ρουθούνι. Ολοι σφύριζαν κλέφτικα ή μάλλον κινέζικα. Στην πενταήμερη, όλοι αρχηγοί στη μαλακία, αλλά όταν ερχόταν η ώρα της απονομής ευθυνών -αυτή την έκρφραση δε χρησιμοποιούν οι υπεύθυνοι πολιτικοί μας;- κανείς δεν είχε δει, κάνει ή ακούσει τίποτα. Στο πανεπιστήμιο, πάλι, όλοι μέσα για την «αντίσταση» και την αντίδραση, αλλά όταν ερχόταν η ώρα να μιλήσουμε όλοι τον Κινέζο.
Και ύστερα.... ήρθαν οι πολιτικοί, τα δελτία ειδήσεων, το Δημόσιο, οι συνάδελφοι, η ενήλικη ζωή, οι γνωστοί,... οι μέλισσες.
Κι όλο αυτό γιατί κανείς δε νοιάζεται. Γιατί αν όλοι ενδιαφερόμασταν πραγματικά λίγο περισσότερο δε θα φοβόμασταν να πούμε τη γνώμη μας, να βγούμε μπροστά, να υπερασπιστούμε ανθρώπους, καταστάσεις και απόψεις. Γιατί είμαστε όλοι σε καταστολή και δεν αντιδρούμε σε τίποτα. Η χαρά του Λεξοτανίλ! Γιατί είμαστε τόσο βλάκες που δεν κατανοούμε ότι το νοιάξιμο είναι δύναμη, αλλά και χαρά. Ετσι, κερδίζεις εκτίμηση, θαυμασμό, φιλίες, ανθρώπους, χαμόγελα, αγάπη, άντε, και ψηφοφόρους, κι έτσι νιώθεις τελικά, δυνατός.
Η αδιαφορία σκοτώνει. Ευτυχώς που υπάρχουν τα τσιτάτα για να μας κάνουν να νιώθουμε καλά. Ε, όχι και αδιάφοροι, σκεφτόμαστε αυτομάτως. Ευτυχώς, η λέξη ηχεί πολύ πιο όμορφα από την ίδια την έννοια και πολύ περισσότερο από την ίδια την αδιαφορία. Να, κοίτα με, ρίχνω ένα κέρμα στο φτωχό του δρόμου, δίνω μερικά παλιά μου ρούχα και παπούτσια, μαλώνω με φίλους για την οικολογία, τη φτώχεια, την οικονομία, τον πόλεμο και την αδικία. Δες με, έχω απόψεις, είμαι έτοιμη να πλακωθώ στο ξύλο κι έχω θυμό, πολύ θυμό για όσα βλέπω γύρω μου. Καμιά φορά νώθω τύψεις και ντροπή. Δεν είμαι πολύ υπεύθυνη; Α, κάνω και ανακύκλωση, όποτε θυμάμαι.
Κάνε ένα τεστ. Σκέψου ποια ήταν η τελευταία φορά που νοιάστηκες ειλικρινά, τόσο ώστε να πάρεις την ευθύνη; Πότε κοίταξες με ενδιαφέρον το διπλανό σου; Πότε πήρες το μέρος ενός αδύνατου; Πότε βοήθησες κάποιον χωρίς να περιμένεις αντάλλαγμα; Πότε φώναξες δυνατά για κάτι; Πότε έκανες κάτι, αφού το φώναξες δυνατά; Πότε κοίταξες στα μάτια κάτι ή κάποιον και πήρες την ευθύνη για την αδιαφορία σου; Αλήθεια, πότε ένιωσες άνθρωπος τελευταία;
Οι Κινέζοι είναι ο αγαπημένος λαός των Ελλήνων. Οι Κινέζοι δεν έχουν τη λέξη τσίπα και φιλότιμο στο λεξικό τους. Εμείς δαιτεινόμαστε ότι οι λέξεις δε μεταφράζονται, αλλά και που τις έχουμε δεν ξέρουμε ούτε την ερμηνεία ούτε την πρακτική τους. Επίσης, οι κοριοί είναι αρκετά προσφιλείς μας. Ιδιαίτερα, οι ψόφιοι.
«Δεν έχουμε καμία ευθύνη. Φταίει το παιδί που δεν πήγε στην έξοδο. Εγώ τι να σας κάνω». Αυτές ήταν οι απαντήσεις ενός υπεύθυνο-ανεύθυνου ελληνικής αεροπορικής εταιρίας στο αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης για ένα συνεπιβάτη μας που έμεινε πίσω -στο αεροδρόμιο της Βαρκελώνης-, επειδή αδιαθέτησε και δεν πρόλαβε και χάθηκε και κανείς από εμάς δεν τον αναζήτησε και ο αρχηγός της εκδρομής δε νοιάστηκε και η εταιρία δεν έκανε τις προβλεπόμενες ανακοινώσεις από τα μεγάφωνα. Ποιος φταίει; Ολοι από λίγο. Ποιος πήρε την ευθύνη; Κανείς! Ως συνήθως. Το μόνο που πήραμε ήταν τις βαλίτσες μας και... σπίτι.
Από το δημοτικό ακόμα θυμάμαι τους μάγκες του σχολείου. Πρώτοι στην αναμπουμπούλα κι όταν ερχόταν η ώρα να πέσουν κεφάλια, δεν άνοιγε ρουθούνι. Ολοι σφύριζαν κλέφτικα ή μάλλον κινέζικα. Στην πενταήμερη, όλοι αρχηγοί στη μαλακία, αλλά όταν ερχόταν η ώρα της απονομής ευθυνών -αυτή την έκρφραση δε χρησιμοποιούν οι υπεύθυνοι πολιτικοί μας;- κανείς δεν είχε δει, κάνει ή ακούσει τίποτα. Στο πανεπιστήμιο, πάλι, όλοι μέσα για την «αντίσταση» και την αντίδραση, αλλά όταν ερχόταν η ώρα να μιλήσουμε όλοι τον Κινέζο.
Και ύστερα.... ήρθαν οι πολιτικοί, τα δελτία ειδήσεων, το Δημόσιο, οι συνάδελφοι, η ενήλικη ζωή, οι γνωστοί,... οι μέλισσες.
Κι όλο αυτό γιατί κανείς δε νοιάζεται. Γιατί αν όλοι ενδιαφερόμασταν πραγματικά λίγο περισσότερο δε θα φοβόμασταν να πούμε τη γνώμη μας, να βγούμε μπροστά, να υπερασπιστούμε ανθρώπους, καταστάσεις και απόψεις. Γιατί είμαστε όλοι σε καταστολή και δεν αντιδρούμε σε τίποτα. Η χαρά του Λεξοτανίλ! Γιατί είμαστε τόσο βλάκες που δεν κατανοούμε ότι το νοιάξιμο είναι δύναμη, αλλά και χαρά. Ετσι, κερδίζεις εκτίμηση, θαυμασμό, φιλίες, ανθρώπους, χαμόγελα, αγάπη, άντε, και ψηφοφόρους, κι έτσι νιώθεις τελικά, δυνατός.
Η αδιαφορία σκοτώνει. Ευτυχώς που υπάρχουν τα τσιτάτα για να μας κάνουν να νιώθουμε καλά. Ε, όχι και αδιάφοροι, σκεφτόμαστε αυτομάτως. Ευτυχώς, η λέξη ηχεί πολύ πιο όμορφα από την ίδια την έννοια και πολύ περισσότερο από την ίδια την αδιαφορία. Να, κοίτα με, ρίχνω ένα κέρμα στο φτωχό του δρόμου, δίνω μερικά παλιά μου ρούχα και παπούτσια, μαλώνω με φίλους για την οικολογία, τη φτώχεια, την οικονομία, τον πόλεμο και την αδικία. Δες με, έχω απόψεις, είμαι έτοιμη να πλακωθώ στο ξύλο κι έχω θυμό, πολύ θυμό για όσα βλέπω γύρω μου. Καμιά φορά νώθω τύψεις και ντροπή. Δεν είμαι πολύ υπεύθυνη; Α, κάνω και ανακύκλωση, όποτε θυμάμαι.
Κάνε ένα τεστ. Σκέψου ποια ήταν η τελευταία φορά που νοιάστηκες ειλικρινά, τόσο ώστε να πάρεις την ευθύνη; Πότε κοίταξες με ενδιαφέρον το διπλανό σου; Πότε πήρες το μέρος ενός αδύνατου; Πότε βοήθησες κάποιον χωρίς να περιμένεις αντάλλαγμα; Πότε φώναξες δυνατά για κάτι; Πότε έκανες κάτι, αφού το φώναξες δυνατά; Πότε κοίταξες στα μάτια κάτι ή κάποιον και πήρες την ευθύνη για την αδιαφορία σου; Αλήθεια, πότε ένιωσες άνθρωπος τελευταία;
Σωτήρης Δανέζης
της Σόνιας Ταλαντινού
«Σιχαίνομαι τις συνεντεύξεις», ήταν η πρώτη του φράση πριν πατήσω το rec. Κι εγώ το ίδιο. Προτιμώ να κουβεντιάζω με κάποιον από το να τον «ανακρίνω». Ιδιαίτερα αν αυτός ο κάποιος είναι ο Σωτήρης Δανέζης. Είχα απέναντί μου έναν από τους πιο άγνωστους - γνωστούς της τηλεόρασης και σκοπός μου ήταν να βγάλω λαβράκι. Τελικά, δε χρειάστηκε. Είναι ό,τι βλέπεις. Ενας κανονικός άνθρωπος. Κι όχι, δεν κάνει bunjee jumping από τον Ισθμό της Κορίνθου. Η αδρεναλίνη όλη εκτονώνεται στη δουλειά.
Μετά την προβολή του «Κόκκινου Κόσμου», μια κυρία τον ρώτησε τι δυσκολίες συνάντησε και αν κινδύνεψε. Πρόσεξα ότι αγριεύτηκε και του το επισήμανα. Η απάντηση; «Δε θέλω να στήσω μια καριέρα πάνω στο πόσο κινδύνεψα. Αυτό το αφήνω να το κάνουν άλλοι». Αν μη τι άλλο, μια τέτοια αντίδραση την εκτιμάς.
Η προβολή του «Κόκκινου Κόσμου»
Ηταν εντυπωσιακό πόσοι πολλοί νέοι παρακολούθησαν τον «Κόκκινο Κόσμο»...
Πιστεύω ότι υπάρχει μια ολόκληρη νέα γενιά παιδιών –θεατές του κινηματογράφου και τηλεθεατές– που μεγάλωσαν με πολύ διαφορετικά πρότυπα, είναι πολύ περισσότερο ενημερωμένη, έχει άλλους είδους ευαισθησίες, σερφάρει στο Ιντερνετ, βλέπει δορυφορική, παρακολουθεί ντοκιμαντέρ, θέλει να γνωρίζει τι συμβαίνει στον κόσμο και αποτελεί τη μεγάλη βάση του κοινού της «Εμπόλεμης ζώνης». Είδα, όμως, και κόσμο άνω των 45. Και η προσέλευση του κόσμου μου έκανε εντύπωση. Για όλους όσοι εμπλεκόμαστε στην παραγωγή, ήταν ένα τελείως πρωτόγνωρο και συγκλονιστικό συναίσθημα, γιατί εισπράττεις τις αντιδράσεις του κόσμου τη στιγμή της προβολής.
Τελικά, μόνο στη μεγάλη οθόνη μεταφέρονται πιστά τέτοιες εικόνες και περνάει το μήνυμα. Μήπως αυτό που κάνετε είναι για το σινεμά;
Είναι τελείως διαφορετικό το συναίσθημα της μεγάλης οθόνης. Είναι επιλογή του θεατή να πληρώσει και να δει μια ταινία, είναι προσηλωμένος σε αυτό που βλέπει. Νομίζω η μεγάλη επιτυχία θα είναι να μεταφέρουν οι δημιουργοί τις δουλειές τους από τον κινηματογράφο στην τηλεόραση για να έχει το μήνυμα περισσότερους αποδέκτες. Κάνουμε ντοκιμαντέρ για να δείξουμε μια άλλη πραγματικότητα από αυτήν που πιστεύουμε ότι ζούμε και που μας δημιουργούν. Αυτό δε σημαίνει ότι το δημιουργικό ντοκιμαντέρ θα γίνει τηλεοπτικό ή θα χάσει την αισθητική του για να προσαρμοστεί στις τηλεοπτικές φόρμες.
Ντοκιμαντέρ και Φεστιβάλ
Γιατί ασχολείσαι με το ντοκιμαντέρ;
Πάντα ήθελα να είμαι αυτόπτης μάρτυρας των μεγάλων ιστορικών γεγονότων. Να μπορώ με μια ανταπόκριση, ένα ντοκιμαντέρ, μια γραμμή σ' ένα κείμενο να δώσω ένα μικρό ψήγμα στο μωσαϊκό της ιστορίας που θα γραφτεί. Είναι κάτι που με προκαλούσε ανέκαθεν.
Και η συμμετοχή στο φεστιβάλ πώς προέκυψε;
Είχαν περάσει τρία χρόνια, είχαμε κάνει αρκετές δουλειές, πιστεύαμε ότι είχαμε ωριμάσει αρκετά για να κάνουμε ένα βήμα. Είχαμε ξεκινήσει την έρευνα για τον «Κόκκινο Κόσμο». Γνωρίζαμε για το φεστιβάλ και κάναμε την αίτηση. Είχαμε αγγίξει τα τηλεοπτικά όρια και είπαμε να βγούμε έξω από αυτά. Ηταν μια προσπάθεια που τη στήριξε το Mega. Και το θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό γιατί όλο αυτό γίνεται στο ανταγωνιστικό περιβάλλον της τηλεόρασης. Ο σταθμός μάς δίνει την ευκαιρία να διηγηθούμε ιστορίες απ' όλο τον κόσμο χωρίς την παραμικρή λογοκρισία.
Το βραβείο του κοινού τι θα σήμαινε για σένα;
Δεν ξέρω, είμαι κατά των βραβείων. Δεν αλλάζει τη δουλειά σου ένα βραβείο. Αλλωστε, ο τρόπος που κρίνει το κοινό είναι διαφορετικός από αυτόν που βλέπουμε εμείς τη δουλειά. Δεν ήρθαμε να διεκδικήσουμε το βραβείο. Ηρθαμε να συμμετάσχουμε σε μια διεθνούς κύρους και εμβέλειας εκδήλωση, που συγκεντρώνει τα καλύτερα ντοκιμαντέρ από την Ευρώπη και τον κόσμο. Θέλαμε να είμαστε εδώ, να προβάλλουμε τη δουλειά μας και να συμμετάσχουμε στη γιορτή του ντοκιμαντέρ. Το βραβείο είναι στην πίσω πλευρά του μυαλού.
Τι είναι αυτό που κράτησες από την έρευνα στο Κονγκό;
Οτι η αξία της ανθρώπινης ζωής μετριέται διαφορετικά σε κάποιες περιοχές του πολιτισμένου κόσμου και διαφορετικά στην Αφρική. Οτι για το δυτικό ««πολιτισμένο»» κόσμο ο θάνατος ενός Ευρωπαίου μπορεί να είναι είδηση, ενώ ο θάνατος 4 εκατομμυρίων στο Κονγκό περνάει στα ψιλά. Το άλλο που με συγκλόνισε είναι ότι είδα εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους να χτίζουν σπίτια από λάσπη, άχυρο και λαμαρίνες σε μια περιοχή στην οποία όπου σκάψεις βρίσκεις διαμάντια και χρυσό. Μπορεί να πει κανείς «ανακαλύπτουμε την Αφρική»; Ναι, είναι καιρός να την ανακαλύψουμε, να συνειδητοποιήσουμε τι συμβαίνει και ο καθένας μας να πάρει μια διαφορετική στάση στο πρόβλημα του Τρίτου Κόσμου.
Οδηγεί κάπου αυτό ή είναι απλώς άλλο ένα θέαμα που θα ξεχάσουμε την επομένη;
Ξεκίνησε μια καινούργια μέρα, αλλά γνωρίζεις τι έγινε στο Κονγκό. Θεωρώ πολύ πιο επικίνδυνο όχι την παθητική θέση, αλλά την άγνοια. Δεν πρόκειται να αλλάξει η ζωή τους από τη μια μέρα στην άλλη με την προβολή ενός ντοκιμαντέρ, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν πρέπει να γνωρίζουμε.
Εσένα όλο αυτό σε οδηγεί σε κάποια δραστηριοποίηση;
Εμείς είμαστε ακτιβιστές της εικόνας. Η δική μας ενεργητική στάση είναι να καταγράψουμε, να διηγηθούμε, να προβάλουμε, να στηρίξουμε, να φωνάξουμε. Να πούμε τις αλήθειες που πρέπει να ακουστούν. Για την αλήθεια, όμως, χρειάζονται δύο, ένας να την πει κι ένας να την ακούσει. Δεν μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο, αλλά μπορούμε να τον ενημερώσουμε.
Το ντοκιμαντέρ δίνει λόγο σε αυτούς που δεν έχουν και εικόνα σε όσα δε προβάλλονται.
Κάποιος είπε ότι η εικόνα δεν είναι η αλήθεια, αλλά η ερμηνεία της. Η αντικειμενικότητα τι ρόλο παίζει;
Νομίζω ότι η αλήθεια βγαίνει και από την εικόνα και τις διηγήσεις των πρωταγωνιστών. Από εκεί και πέρα το πώς θα το ερμηνεύσει ο θεατής έχει να κάνει με την κουλτούρα του καθενός. Και τι θα πει αντικειμενικότητα; Το ντοκιμαντέρ φέρει τη σφραγίδα του δημιουργού κι αυτός δεν μπορεί να είναι αντικειμενικός. Δεν μπορείς να σταθείς αντικειμενικός απέναντι σε μια 15χρονη που βιάστηκε από ένα Νοτιοαφρικανό κυανόκρανο, από την οικογένειά της και την κοινωνία και θεωρείται μίασμα. Πόσο αντικειμενικός να σταθώ; Εχεις άποψη και την περνάς. Και δε θέλω να είμαι αντικειμενικός απέναντι σε τέτοια γεγονότα.
Ποια είναι τότε η συγκλονιστικότερη διαπίστωση που έχεις κάνει;
Οτι η άγνοια σκοτώνει το ίδιο με τις σφαίρες. Στον κόσμο έχουν χαθεί πολλές ζωές γιατί η διεθνής κοινότητα έκλεισε τα μάτια, δεν είχε ενημερωθεί, παρέμενε απαθής ή δεν ήθελε να ξέρει. Πρέπει να σταθούμε περισσότερο ενεργά ως πολίτες στο τι συμβαίνει γύρω μας και να δώσουμε στην ανθρώπινη ζωή, όπου κι αν αυτή βρίσκεται, την πραγματική της αξία.
Για την TV
Γιατί όσοι αποφασίζουν τι θα δούμε στην τηλεόραση επιλέγουν κάτι άλλο από αυτό που θέλουμε;
Δεν μπορώ να γίνω τιμητής των πάντων. Πιστεύω, όμως, ότι στις επιτελικές θέσεις του Mega τουλάχιστον βρίσκονται πολύ σημαντικοί άνθρωποι και δημοσιογράφοι. Ο Χρήστος Παναγιωτόπουλος έφερε μια αλλαγή στον τρόπο που αντιμετωπίζονται οι ειδήσεις και που αναδεικνύονται τα γεγονότα μέσα από αυτές και ο Ηλίας Τσίγκας βλέπει πολύ μπροστά. Οποιες κινήσεις έχουν γίνει είναι κινήσεις που δημιουργούν μια νέα τηλεόραση. Μπορεί να αλλάζει αργά, αλλά αλλάζει σταθερά προς κάτι καλύτερο. Η ελληνική τηλεόραση θα ενηλικιωθεί, αλλά θα παραμείνει ένα μέσο κυρίως ψυχαγωγίας για το ευρύ κοινό. Δεν πρόκειται να γίνει ανοιχτό πανεπιστήμιο.
Είσαι ακόμα στο δελτίο ειδήσεων. Σ' αρέσει το ίδιο με το να κάνεις ντοκιμαντέρ;
Ας πούμε ότι μου αρέσει περισσότερο να βρίσκομαι στη θέση του δημιουργού ενός ντοκιμαντέρ παρά στην καρέκλα ενός παρουσιαστή. Στον ενημερωτικό τομέα ανήκω. Το κανάλι κρίνει ότι αυτό που κάνω το κάνω καλά, οπότε κάνω και αυτό.
Τι πιστεύεις για τα ελληνικά δελτία ειδήσεων;
Νομίζω ότι θα πρέπει να σταματήσουμε να τα συγκρίνουμε με τα δελτία του BBC. Είναι άστοχο. Τα δελτία γενικά αναζητούν ακόμη ταυτότητα.
Σε πρώτο πρόσωπο
Για τον εαυτό του: Δεν κάνω bunjee jumping από τον Ισθμό της Κορίνθου ούτε είμαι adrenaline junkie ούτε διεκδικώ το βραβείο του κασκαντέρ της δημοσιογραφίας. Στην καθημερινή μου ζωή είμαι πάρα πολύ ήρεμος άνθρωπος.
Πώς ξεκίνησε: Με παρότρυναν. Δεν ήταν κάτι που το σκεφτόμουν. Δεν είχα τις καλύτερες εντυπώσεις για τους δημοσιογράφους. Πάντα πίστευα ότι στη δημοσιογραφία υπάρχει μια υπερβολή, ένας καθωσπρεπισμός στο πώς θα πούμε κάποια πράγματα και δεν τα λέμε με το όνομά τους.
Αποφορτίζομαι... Η πίεση που δεχόμαστε από τα χρονικά περιθώρια και η αίσθηση της ευθύνης ότι γνωρίζουμε την ιστορία και πρέπει να την πούμε με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι ελκυστική, ότι πρέπει να πούμε όλη την αλήθεια, γιατί η μισή αλήθεια είναι ολόκληρο ψέμα, δε σε αφήνει να φορτιστείς υπερβολικά ούτε και να αποφορτιστείς εντελώς. Ζεις την ιστορία μέχρι τη στιγμή της προβολής. Αποφορτιζόμαστε όταν τελειώνει η προβολή. Το διάστημα, όμως, είναι μικρό, γιατί μόλις τελειώνει κάτι αρχίζει το επόμενο. Είσαι στο κόκκινο συνέχεια. Εχω καταρρεύσει πολλές φορές και σωματικά και ψυχικά.
Η δημοσιογραφία... δε με έχει αλλάξει. Με έχει αλλάξει αυτό που κάνω στην «Εμπόλεμη ζώνη». Με έχουν αλλάξει οι εμπειρίες από τις αποστολές, η επαφή με τους ανθρώπους, οι παραστάσεις, οι εικόνες. Αλλάζει ο τρόπος που βλέπεις την καθημερινότητα. Αρχίζεις να εκτιμάς αυτά που θεωρούσες αυτονόητα.
Η καλύτερη συμβουλή που άκουσα ήταν το... καλύτερα αξιόλογος παρά επιτυχημένος.
Εμαθα να... αντιμετωπίζω τα πράγματα με μεγαλύτερη στωικότητα και υπομονή, έχω έναν ευρύ τρόπο σκέψης, είμαι πιο σκληρός και ταυτόχρονα οργίζομαι με την αδιαφορία, την άγνοια, το ψέμα, την ίντριγκα.
Info
- Το ντοκιμαντέρ της «Εμπόλεμης ζώνης», «Κόκκινος Κόσμος», που αναζητά τα αίτια του εμφυλίου στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, συμμετείχε στο 9ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Στην αποστολή ήταν μαζί με τον εικονολήπτη Δημοσθένη Ιωάννου. Η σκηνοθεσία είναι του Δημήτρη Γεράρδη.
- Είναι έτοιμο –μάλλον θα βγει την 1η Μαΐου- ένα ντοκιμαντέρ για την;;;;;;;; στην Αλβανία. Δέκα χρόνια μετά την κατάρρευση των παρατραπεζών που οδήγησε στη λεηλασία των στρατιωτικών αποθηκών και έφερε 3 εκατομμύρια όπλα στα χέρια όσων ασχολούνται με το λαθρεμπόριο όπλων.
- Επισκέφθηκε περισσότερες από 50 χώρες κι έχουν κάνει;;;; περίπου 35 ντοκιμαντέρ.
- Θα μπορούσε να ζήσει σε μια χώρα της Κ. Αμερικής, της Αφρικής ή της ΝΑ Ασίας.
- Σπούδασε στην Αγγλία. Από το '93 μέχρι το '99 δούλεψε στο Σκάι, και από το 2000 είναι στο Mega
- Οταν βλέπει τηλεόραση, κάνει τρελό zapping.
«Σιχαίνομαι τις συνεντεύξεις», ήταν η πρώτη του φράση πριν πατήσω το rec. Κι εγώ το ίδιο. Προτιμώ να κουβεντιάζω με κάποιον από το να τον «ανακρίνω». Ιδιαίτερα αν αυτός ο κάποιος είναι ο Σωτήρης Δανέζης. Είχα απέναντί μου έναν από τους πιο άγνωστους - γνωστούς της τηλεόρασης και σκοπός μου ήταν να βγάλω λαβράκι. Τελικά, δε χρειάστηκε. Είναι ό,τι βλέπεις. Ενας κανονικός άνθρωπος. Κι όχι, δεν κάνει bunjee jumping από τον Ισθμό της Κορίνθου. Η αδρεναλίνη όλη εκτονώνεται στη δουλειά.
Μετά την προβολή του «Κόκκινου Κόσμου», μια κυρία τον ρώτησε τι δυσκολίες συνάντησε και αν κινδύνεψε. Πρόσεξα ότι αγριεύτηκε και του το επισήμανα. Η απάντηση; «Δε θέλω να στήσω μια καριέρα πάνω στο πόσο κινδύνεψα. Αυτό το αφήνω να το κάνουν άλλοι». Αν μη τι άλλο, μια τέτοια αντίδραση την εκτιμάς.
Η προβολή του «Κόκκινου Κόσμου»
Ηταν εντυπωσιακό πόσοι πολλοί νέοι παρακολούθησαν τον «Κόκκινο Κόσμο»...
Πιστεύω ότι υπάρχει μια ολόκληρη νέα γενιά παιδιών –θεατές του κινηματογράφου και τηλεθεατές– που μεγάλωσαν με πολύ διαφορετικά πρότυπα, είναι πολύ περισσότερο ενημερωμένη, έχει άλλους είδους ευαισθησίες, σερφάρει στο Ιντερνετ, βλέπει δορυφορική, παρακολουθεί ντοκιμαντέρ, θέλει να γνωρίζει τι συμβαίνει στον κόσμο και αποτελεί τη μεγάλη βάση του κοινού της «Εμπόλεμης ζώνης». Είδα, όμως, και κόσμο άνω των 45. Και η προσέλευση του κόσμου μου έκανε εντύπωση. Για όλους όσοι εμπλεκόμαστε στην παραγωγή, ήταν ένα τελείως πρωτόγνωρο και συγκλονιστικό συναίσθημα, γιατί εισπράττεις τις αντιδράσεις του κόσμου τη στιγμή της προβολής.
Τελικά, μόνο στη μεγάλη οθόνη μεταφέρονται πιστά τέτοιες εικόνες και περνάει το μήνυμα. Μήπως αυτό που κάνετε είναι για το σινεμά;
Είναι τελείως διαφορετικό το συναίσθημα της μεγάλης οθόνης. Είναι επιλογή του θεατή να πληρώσει και να δει μια ταινία, είναι προσηλωμένος σε αυτό που βλέπει. Νομίζω η μεγάλη επιτυχία θα είναι να μεταφέρουν οι δημιουργοί τις δουλειές τους από τον κινηματογράφο στην τηλεόραση για να έχει το μήνυμα περισσότερους αποδέκτες. Κάνουμε ντοκιμαντέρ για να δείξουμε μια άλλη πραγματικότητα από αυτήν που πιστεύουμε ότι ζούμε και που μας δημιουργούν. Αυτό δε σημαίνει ότι το δημιουργικό ντοκιμαντέρ θα γίνει τηλεοπτικό ή θα χάσει την αισθητική του για να προσαρμοστεί στις τηλεοπτικές φόρμες.
Ντοκιμαντέρ και Φεστιβάλ
Γιατί ασχολείσαι με το ντοκιμαντέρ;
Πάντα ήθελα να είμαι αυτόπτης μάρτυρας των μεγάλων ιστορικών γεγονότων. Να μπορώ με μια ανταπόκριση, ένα ντοκιμαντέρ, μια γραμμή σ' ένα κείμενο να δώσω ένα μικρό ψήγμα στο μωσαϊκό της ιστορίας που θα γραφτεί. Είναι κάτι που με προκαλούσε ανέκαθεν.
Και η συμμετοχή στο φεστιβάλ πώς προέκυψε;
Είχαν περάσει τρία χρόνια, είχαμε κάνει αρκετές δουλειές, πιστεύαμε ότι είχαμε ωριμάσει αρκετά για να κάνουμε ένα βήμα. Είχαμε ξεκινήσει την έρευνα για τον «Κόκκινο Κόσμο». Γνωρίζαμε για το φεστιβάλ και κάναμε την αίτηση. Είχαμε αγγίξει τα τηλεοπτικά όρια και είπαμε να βγούμε έξω από αυτά. Ηταν μια προσπάθεια που τη στήριξε το Mega. Και το θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό γιατί όλο αυτό γίνεται στο ανταγωνιστικό περιβάλλον της τηλεόρασης. Ο σταθμός μάς δίνει την ευκαιρία να διηγηθούμε ιστορίες απ' όλο τον κόσμο χωρίς την παραμικρή λογοκρισία.
Το βραβείο του κοινού τι θα σήμαινε για σένα;
Δεν ξέρω, είμαι κατά των βραβείων. Δεν αλλάζει τη δουλειά σου ένα βραβείο. Αλλωστε, ο τρόπος που κρίνει το κοινό είναι διαφορετικός από αυτόν που βλέπουμε εμείς τη δουλειά. Δεν ήρθαμε να διεκδικήσουμε το βραβείο. Ηρθαμε να συμμετάσχουμε σε μια διεθνούς κύρους και εμβέλειας εκδήλωση, που συγκεντρώνει τα καλύτερα ντοκιμαντέρ από την Ευρώπη και τον κόσμο. Θέλαμε να είμαστε εδώ, να προβάλλουμε τη δουλειά μας και να συμμετάσχουμε στη γιορτή του ντοκιμαντέρ. Το βραβείο είναι στην πίσω πλευρά του μυαλού.
Τι είναι αυτό που κράτησες από την έρευνα στο Κονγκό;
Οτι η αξία της ανθρώπινης ζωής μετριέται διαφορετικά σε κάποιες περιοχές του πολιτισμένου κόσμου και διαφορετικά στην Αφρική. Οτι για το δυτικό ««πολιτισμένο»» κόσμο ο θάνατος ενός Ευρωπαίου μπορεί να είναι είδηση, ενώ ο θάνατος 4 εκατομμυρίων στο Κονγκό περνάει στα ψιλά. Το άλλο που με συγκλόνισε είναι ότι είδα εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους να χτίζουν σπίτια από λάσπη, άχυρο και λαμαρίνες σε μια περιοχή στην οποία όπου σκάψεις βρίσκεις διαμάντια και χρυσό. Μπορεί να πει κανείς «ανακαλύπτουμε την Αφρική»; Ναι, είναι καιρός να την ανακαλύψουμε, να συνειδητοποιήσουμε τι συμβαίνει και ο καθένας μας να πάρει μια διαφορετική στάση στο πρόβλημα του Τρίτου Κόσμου.
Οδηγεί κάπου αυτό ή είναι απλώς άλλο ένα θέαμα που θα ξεχάσουμε την επομένη;
Ξεκίνησε μια καινούργια μέρα, αλλά γνωρίζεις τι έγινε στο Κονγκό. Θεωρώ πολύ πιο επικίνδυνο όχι την παθητική θέση, αλλά την άγνοια. Δεν πρόκειται να αλλάξει η ζωή τους από τη μια μέρα στην άλλη με την προβολή ενός ντοκιμαντέρ, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν πρέπει να γνωρίζουμε.
Εσένα όλο αυτό σε οδηγεί σε κάποια δραστηριοποίηση;
Εμείς είμαστε ακτιβιστές της εικόνας. Η δική μας ενεργητική στάση είναι να καταγράψουμε, να διηγηθούμε, να προβάλουμε, να στηρίξουμε, να φωνάξουμε. Να πούμε τις αλήθειες που πρέπει να ακουστούν. Για την αλήθεια, όμως, χρειάζονται δύο, ένας να την πει κι ένας να την ακούσει. Δεν μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο, αλλά μπορούμε να τον ενημερώσουμε.
Το ντοκιμαντέρ δίνει λόγο σε αυτούς που δεν έχουν και εικόνα σε όσα δε προβάλλονται.
Κάποιος είπε ότι η εικόνα δεν είναι η αλήθεια, αλλά η ερμηνεία της. Η αντικειμενικότητα τι ρόλο παίζει;
Νομίζω ότι η αλήθεια βγαίνει και από την εικόνα και τις διηγήσεις των πρωταγωνιστών. Από εκεί και πέρα το πώς θα το ερμηνεύσει ο θεατής έχει να κάνει με την κουλτούρα του καθενός. Και τι θα πει αντικειμενικότητα; Το ντοκιμαντέρ φέρει τη σφραγίδα του δημιουργού κι αυτός δεν μπορεί να είναι αντικειμενικός. Δεν μπορείς να σταθείς αντικειμενικός απέναντι σε μια 15χρονη που βιάστηκε από ένα Νοτιοαφρικανό κυανόκρανο, από την οικογένειά της και την κοινωνία και θεωρείται μίασμα. Πόσο αντικειμενικός να σταθώ; Εχεις άποψη και την περνάς. Και δε θέλω να είμαι αντικειμενικός απέναντι σε τέτοια γεγονότα.
Ποια είναι τότε η συγκλονιστικότερη διαπίστωση που έχεις κάνει;
Οτι η άγνοια σκοτώνει το ίδιο με τις σφαίρες. Στον κόσμο έχουν χαθεί πολλές ζωές γιατί η διεθνής κοινότητα έκλεισε τα μάτια, δεν είχε ενημερωθεί, παρέμενε απαθής ή δεν ήθελε να ξέρει. Πρέπει να σταθούμε περισσότερο ενεργά ως πολίτες στο τι συμβαίνει γύρω μας και να δώσουμε στην ανθρώπινη ζωή, όπου κι αν αυτή βρίσκεται, την πραγματική της αξία.
Για την TV
Γιατί όσοι αποφασίζουν τι θα δούμε στην τηλεόραση επιλέγουν κάτι άλλο από αυτό που θέλουμε;
Δεν μπορώ να γίνω τιμητής των πάντων. Πιστεύω, όμως, ότι στις επιτελικές θέσεις του Mega τουλάχιστον βρίσκονται πολύ σημαντικοί άνθρωποι και δημοσιογράφοι. Ο Χρήστος Παναγιωτόπουλος έφερε μια αλλαγή στον τρόπο που αντιμετωπίζονται οι ειδήσεις και που αναδεικνύονται τα γεγονότα μέσα από αυτές και ο Ηλίας Τσίγκας βλέπει πολύ μπροστά. Οποιες κινήσεις έχουν γίνει είναι κινήσεις που δημιουργούν μια νέα τηλεόραση. Μπορεί να αλλάζει αργά, αλλά αλλάζει σταθερά προς κάτι καλύτερο. Η ελληνική τηλεόραση θα ενηλικιωθεί, αλλά θα παραμείνει ένα μέσο κυρίως ψυχαγωγίας για το ευρύ κοινό. Δεν πρόκειται να γίνει ανοιχτό πανεπιστήμιο.
Είσαι ακόμα στο δελτίο ειδήσεων. Σ' αρέσει το ίδιο με το να κάνεις ντοκιμαντέρ;
Ας πούμε ότι μου αρέσει περισσότερο να βρίσκομαι στη θέση του δημιουργού ενός ντοκιμαντέρ παρά στην καρέκλα ενός παρουσιαστή. Στον ενημερωτικό τομέα ανήκω. Το κανάλι κρίνει ότι αυτό που κάνω το κάνω καλά, οπότε κάνω και αυτό.
Τι πιστεύεις για τα ελληνικά δελτία ειδήσεων;
Νομίζω ότι θα πρέπει να σταματήσουμε να τα συγκρίνουμε με τα δελτία του BBC. Είναι άστοχο. Τα δελτία γενικά αναζητούν ακόμη ταυτότητα.
Σε πρώτο πρόσωπο
Για τον εαυτό του: Δεν κάνω bunjee jumping από τον Ισθμό της Κορίνθου ούτε είμαι adrenaline junkie ούτε διεκδικώ το βραβείο του κασκαντέρ της δημοσιογραφίας. Στην καθημερινή μου ζωή είμαι πάρα πολύ ήρεμος άνθρωπος.
Πώς ξεκίνησε: Με παρότρυναν. Δεν ήταν κάτι που το σκεφτόμουν. Δεν είχα τις καλύτερες εντυπώσεις για τους δημοσιογράφους. Πάντα πίστευα ότι στη δημοσιογραφία υπάρχει μια υπερβολή, ένας καθωσπρεπισμός στο πώς θα πούμε κάποια πράγματα και δεν τα λέμε με το όνομά τους.
Αποφορτίζομαι... Η πίεση που δεχόμαστε από τα χρονικά περιθώρια και η αίσθηση της ευθύνης ότι γνωρίζουμε την ιστορία και πρέπει να την πούμε με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι ελκυστική, ότι πρέπει να πούμε όλη την αλήθεια, γιατί η μισή αλήθεια είναι ολόκληρο ψέμα, δε σε αφήνει να φορτιστείς υπερβολικά ούτε και να αποφορτιστείς εντελώς. Ζεις την ιστορία μέχρι τη στιγμή της προβολής. Αποφορτιζόμαστε όταν τελειώνει η προβολή. Το διάστημα, όμως, είναι μικρό, γιατί μόλις τελειώνει κάτι αρχίζει το επόμενο. Είσαι στο κόκκινο συνέχεια. Εχω καταρρεύσει πολλές φορές και σωματικά και ψυχικά.
Η δημοσιογραφία... δε με έχει αλλάξει. Με έχει αλλάξει αυτό που κάνω στην «Εμπόλεμη ζώνη». Με έχουν αλλάξει οι εμπειρίες από τις αποστολές, η επαφή με τους ανθρώπους, οι παραστάσεις, οι εικόνες. Αλλάζει ο τρόπος που βλέπεις την καθημερινότητα. Αρχίζεις να εκτιμάς αυτά που θεωρούσες αυτονόητα.
Η καλύτερη συμβουλή που άκουσα ήταν το... καλύτερα αξιόλογος παρά επιτυχημένος.
Εμαθα να... αντιμετωπίζω τα πράγματα με μεγαλύτερη στωικότητα και υπομονή, έχω έναν ευρύ τρόπο σκέψης, είμαι πιο σκληρός και ταυτόχρονα οργίζομαι με την αδιαφορία, την άγνοια, το ψέμα, την ίντριγκα.
Info
- Το ντοκιμαντέρ της «Εμπόλεμης ζώνης», «Κόκκινος Κόσμος», που αναζητά τα αίτια του εμφυλίου στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, συμμετείχε στο 9ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Στην αποστολή ήταν μαζί με τον εικονολήπτη Δημοσθένη Ιωάννου. Η σκηνοθεσία είναι του Δημήτρη Γεράρδη.
- Είναι έτοιμο –μάλλον θα βγει την 1η Μαΐου- ένα ντοκιμαντέρ για την;;;;;;;; στην Αλβανία. Δέκα χρόνια μετά την κατάρρευση των παρατραπεζών που οδήγησε στη λεηλασία των στρατιωτικών αποθηκών και έφερε 3 εκατομμύρια όπλα στα χέρια όσων ασχολούνται με το λαθρεμπόριο όπλων.
- Επισκέφθηκε περισσότερες από 50 χώρες κι έχουν κάνει;;;; περίπου 35 ντοκιμαντέρ.
- Θα μπορούσε να ζήσει σε μια χώρα της Κ. Αμερικής, της Αφρικής ή της ΝΑ Ασίας.
- Σπούδασε στην Αγγλία. Από το '93 μέχρι το '99 δούλεψε στο Σκάι, και από το 2000 είναι στο Mega
- Οταν βλέπει τηλεόραση, κάνει τρελό zapping.
Γιώργος Χριστιανάκης
«Κύριε Χριστιανάκη, είστε αρκετά μεγάλος. Να βρείτε κάποιο άλλο χόμπι να ασχοληθείτε», του είχε πει ένας δάσκαλος σε ωδείο της Θεσσαλονίκης, όταν στα 16 του –τότε που είχε τα πρώτα συμπτώματα εφηβικής ανίας– θέλησε να μάθει μουσική».
Κύριοι των ωδείων, μάθατε ότι φέτος το καλοκαίρι η μουσική του θα ακουστεί για πέμπτη φορά στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου;
της Δήμητρας Κεχαγιά
«Υπήρχε τότε ένα συγκρότημα οι Neighbourhood blues band, μετέπειτα Wisemen, τους οποίους είχα δει σε μια συναυλία στη ΧΑΝΘ. Μια μέρα που τους είδα να παίζουν μπάσκετ στο Αμερικανικό Κολέγιο, πήγα και τους είπα ένα μικρό ψέμα, ότι ασχολούμαι κι εγώ με τη μουσική. Μέχρι τότε δεν είχα καμία σχέση με το είδος. Με ρωτάει, λοιπόν, ο Σταύρος Ρουσσόπουλος: “Τι παίζεις; ” και του είπα: “Κιθάρα”. Δεν είχα πιάσει κιθάρα στη ζωή μου. “Ελα”, μου λέει, “να μας κρατήσεις ακόρντα”».
Γύρισε σπίτι και τηλεφώνησε σε ένα θείο του που έπαιζε κιθάρα να τον ρωτήσει τι είναι τα ακόρντα. Φυσικά, δεν είχε χρόνο να μάθει. Πήγε στην πρόβα και ομολόγησε ότι δεν ήξερε κιθάρα, αλλά ότι μπορεί και τραγουδάει. Ετσι, έγινε ο τραγουδιστής του συγκροτήματος. «Επειτα από λίγο αποφάσισα να ασχοληθώ με κάποιο όργανο. Ηθελα πιάνο, αλλά στο Ωδείο μου είπαν ότι ήμουν μεγάλος και ξεκίνησα φλάουτο. Υπήρχε μια επιτροπή που θα μας εξέταζε. Είμασταν τρεις υποψήφιοι για δυο θέσεις. Πήραν τους άλλους δύο και το ένα μέλος της επιτροπής μου είπε: “Κύριε Χριστιανάκη, είστε αρκετά μεγάλος. Να βρείτε κάποιο άλλο χόμπι να ασχοληθείτε”. Αυτή ήταν η πρώτη μου επαφή με τα εκπαιδευτικά μουσικά δρώμενα της Θεσσαλονίκης».
Οι γονείς του, βλέποντας ότι το θέλει πολύ, του έκαναν δώρο ένα πιάνο και ξεκίνησε ιδιαίτερα μαθήματα. Μετά μπήκε στο συγκρότημα A priori. Ταυτόχρονα διάβαζε και μπήκε στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ. «Για να μη χαλάσω το χατίρι των γονιών μου. Μπήκα και δεν κόπηκα σε κανένα μάθημα. Κι αυτό γιατί σκεφτόμουν ότι, αν κοπώ, θα πρέπει να το ξαναδιαβάσω κι έτσι θα έχανα χρόνο από τις πρόβες». Από τότε ο χρόνος του και η ζωή του είναι η μουσική.
Πότε πληρώθηκες πρώτη φορά από τη μουσική;
Πληρωνόμασταν με τους Da Capo, αφού το συγκρότημα κάποια στιγμή ήταν πολύ της μόδας. Παίζαμε σε πολλά μέρη, όπως στο «Σπιτάκι» στην Καλλιθέα και στο Mobil House, στην Ανθέων. Κανονικά λεφτά πήρα κάποια στιγμή από το θέατρο. Μάλλον από το ΚΘΒΕ.
Μπήκες ποτέ στον πειρασμό να μετακομίσεις στην Αθήνα;
Οχι. Ούτε και τώρα, με το αδιάκοπο πήγαινε-έλα αφού 3-4 μήνες το χρόνο είμαι στην Αθήνα. Δε μου πάει σαν πόλη. Εχω εκεί αγαπημένους φίλους και στέκια, αλλά μου αρέσει να γυρνάω εδώ. Χωρίς να σημαίνει ότι η Θεσσαλονίκη μου αρέσει όπως παλιά. Απλά μου πηγαίνει πιο πολύ σαν πόλη.
Γράφεις μουσική επαγγελματικά. Με ωράριο;
Οχι ακόμη, αν και με το θέατρο τα πράγματα είναι σκληρά. Γράφεις κατόπιν παραγγελίας. Μέχρι στιγμής αυτό δεν έχει λειτουργήσει αρνητικά. Δεν έχω κάνει ακόμη ξεπέτα. Ελπίζω να μην το κάνω ποτέ.
Για την τηλεόραση έχεις γράψει μουσική;
Οχι. Μια φορά με είχαν πλησιάσει για ένα σίριαλ, αλλά μου είπαν ότι πρέπει να γράψω κι ένα τραγούδι που θα το πει μία τραγουδίστρια-φίρμα και άλλα τέτοια. Οπότε, είπα ευχαριστώ πολύ και το άφησα. Αυτό που θα κάνω πρέπει να με ιντριγκάρει. Αν είχα, όμως, μεγάλη οικονομική ανάγκη είναι πολύ πιθανό να το έκανα.
Εκτός από το να γράφεις, έχεις κάνει και κάποια άλλη δουλειά;
Πολλές. Ημουν, για παράδειγμα, στο Γραφείο Καλλιτεχνικών Εκδηλώσεων του «Μύλου» από το 1991 μέχρι το 1998.
Πώς έχει επηρεαστεί η προσωπική σου ζωή από τη δουλειά σου;
Αυτή είναι η ζωή μου. Είναι προσωπική ζωή.
Σε απασχολεί η αναγνωρισιμότητα;
Οχι, δεν είμαι ιδιαίτερα αναγνωρίσιμος και είμαι μια χαρά. Είχε ενδιαφέρον όταν πριν λίγες ημέρες που ήμουν σε ένα μπαράκι, στην Αθήνα, με ένα φίλο και δυο κοπέλες δίπλα μας –οι οποίες έμαθα στη συνέχεια ότι είναι σπουδάστριες του Εθνικού Θεάτρου– ακούγοντας το όνομά μου ήρθαν και συστήθηκαν, λέγοντάς μου ότι περίμεναν να είμαι 65 χρόνων.
Τι είναι αυτό που μπορεί να σε κάνει να μην έχεις όρεξη να σηκωθείς από το κρεβάτι το πρωί;
Να έχω να πάω σε δημόσιες υπηρεσίες.
Τι κάνεις όταν τελειώσει μια συναυλία, μια ηχογράφηση ή μια παράσταση;
Ειδικά στις συναυλίες παλιότερα με τις «Τρύπες» και τώρα με τους «Επισκέπτες», ξέρεις είμαστε αντροπαρέα και γίνεται καλή πλάκα.
Νιώθεις πιο ασφαλής και πιο σοφός όσο περνούν τα χρόνια;
Με την κατάσταση που επικρατεί, αν νιώθω πιο σοφός, θα πρέπει να νιώθω πιο ανασφαλής. Δε νιώθω τίποτε από τα δύο ακόμη. Δε νιώθω τα χρόνια που περνάνε.
Το κοινό καθοδηγείται ή καθοδηγεί;
Εξαρτάται για ποιο κοινό μιλάμε. Αν μιλάμε για το κοινό που πηγαίνει σε μια θεατρική παράσταση για να δει από κοντά τους ηθοποιούς που παίζουν στα σίριαλ, σαφώς και καθοδηγείται. Αλλά υπάρχει κι ένα κοινό που ψάχνει μόνο του και βρίσκει τα πράγματα που το αφορούν. Δεν υπάρχει ένα κοινό, όπως δεν υπάρχει και μία άποψη.
Αν η Θεσσαλονίκη ήταν είδος μουσικής, τι θα ήταν;
Ενα ποτ πουρί. Δεν ξέρω, αυτή η πόλη με πληγώνει. Είναι σαν μία σχέση με μία ερωμένη, η οποία συνεχώς σε απατάει και συνεχώς τη συγχωρείς.
Πού θέλεις να φτάσεις;
Θέλω να πηγαίνω. Δε θέλω να φτάσω.
BIO
Δικό του:
«Δεν είμαι παντρεμένος, δεν έχω παιδιά. Εχω ένα σκύλο, το Μάρκο. Είμαι μοναχογιός. Εχω δυο γονείς που τους οφείλω πολλά. Εχουμε μια σπάνια σχέση».
Δικό μας:
- Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, στις 19 Σεπτέμβρη του 1961.
- Ο πατέρας του είναι γιατρός και η μητέρα του καθηγήτρια Αγγλικής Φιλολογίας.
- Αποφοίτησε από το Αμερικανικό Κολέγιο «Ανατόλια».
- Σπούδασε Νομικά στο ΑΠΘ.
- Από το 1994 μέχρι τώρα έχει κάνει δίσκους με τις «Τρύπες» και με άλλα μουσικά σχήματα, τρεις προσωπικούς και έχει γράψει μουσική για ταινίες και για 45 θεατρικές παραστάσεις.
- Αυτήν την περίοδο η μουσική του ακούγεται στην παράσταση «Μάνα Κουράγιο», με την Αντιγόνη Βαλάκου, που ανεβαίνει στη σκηνή «Κοτοπούλη-ΡΕΞ» του Εθνικού Θεάτρου στην Αθήνα. Εχει ήδη αρχίσει να ετοιμάζει τη μουσική για τη «Λυσιστράτη» που θα ανεβάσει το ΚΘΒΕ και θα περιοδεύσει και στην Επίδαυρο.
Περί ψεμάτων…
Μεγαλύτερο ψέμα που έχεις πει.
Δεν έχω πει μεγάλα ψέματα. Λέω πολλά μικρά. Συνέχεια. Παίζω με αυτό. Μου αρέσει πολύ μια φράση του Ανδρέα Στάικου από το 1843, από ένα θεατρικό που είχα κάνει στα πρώτα μου βήματα στο ΚΘΒΕ, το οποίο είναι κατά κάποιο τρόπο μότο στη ζωή μου. «Την αλήθεια λέω σαν ψέμα. Το ψέμα αλήθεια είναι για μένα».
Σου έχουν πει μεγάλα ψέματα;
Θα πρέπει να μου έχουν πει, αλλά τα διαγράφω. Ξέρεις, τα μεγάλα ψέματα είναι συνήθως επακόλουθα μιας κακής συναναστροφής ή κακής σχέσης, που δε θέλω να θυμάμαι.
Μεγαλύτερο ψέμα για τη Θεσσαλονίκη
Οτι είναι ερωτική και προοδευτική πόλη. Είναι βαθιά συντηρητική, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι που είναι προοδευτικοί να φαίνονται πιο πολύ. Να τονίζονται πιο πολύ και πολλές φορές τα πράγματα που κάνουν να υπερεκτιμώνται.
Εδώ και δυο δεκαετίες όλοι βλέπουν τη Θεσσαλονίκη από μία οπτική γωνία, η οποία είναι γραφική, κουτσομπολίστικη και καθόλου επί της ουσίας. Δηλαδή, η κριτική της πόλης είναι τοποθετημένη σε λάθος βάση.
Δικό μας:
- Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, στις 19 Σεπτέμβρη του 1961.
- Ο πατέρας του είναι γιατρός και η μητέρα του καθηγήτρια Αγγλικής Φιλολογίας.
- Αποφοίτησε από το Αμερικανικό Κολέγιο «Ανατόλια».
- Σπούδασε Νομικά στο ΑΠΘ.
- Από το 1994 μέχρι τώρα έχει κάνει δίσκους με τις «Τρύπες» και με άλλα μουσικά σχήματα, τρεις προσωπικούς και έχει γράψει μουσική για ταινίες και για 45 θεατρικές παραστάσεις.
- Αυτήν την περίοδο η μουσική του ακούγεται στην παράσταση «Μάνα Κουράγιο», με την Αντιγόνη Βαλάκου, που ανεβαίνει στη σκηνή «Κοτοπούλη-ΡΕΞ» του Εθνικού Θεάτρου στην Αθήνα. Εχει ήδη αρχίσει να ετοιμάζει τη μουσική για τη «Λυσιστράτη» που θα ανεβάσει το ΚΘΒΕ και θα περιοδεύσει και στην Επίδαυρο.
Περί ψεμάτων…
Μεγαλύτερο ψέμα που έχεις πει.
Δεν έχω πει μεγάλα ψέματα. Λέω πολλά μικρά. Συνέχεια. Παίζω με αυτό. Μου αρέσει πολύ μια φράση του Ανδρέα Στάικου από το 1843, από ένα θεατρικό που είχα κάνει στα πρώτα μου βήματα στο ΚΘΒΕ, το οποίο είναι κατά κάποιο τρόπο μότο στη ζωή μου. «Την αλήθεια λέω σαν ψέμα. Το ψέμα αλήθεια είναι για μένα».
Σου έχουν πει μεγάλα ψέματα;
Θα πρέπει να μου έχουν πει, αλλά τα διαγράφω. Ξέρεις, τα μεγάλα ψέματα είναι συνήθως επακόλουθα μιας κακής συναναστροφής ή κακής σχέσης, που δε θέλω να θυμάμαι.
Μεγαλύτερο ψέμα για τη Θεσσαλονίκη
Οτι είναι ερωτική και προοδευτική πόλη. Είναι βαθιά συντηρητική, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι που είναι προοδευτικοί να φαίνονται πιο πολύ. Να τονίζονται πιο πολύ και πολλές φορές τα πράγματα που κάνουν να υπερεκτιμώνται.
Εδώ και δυο δεκαετίες όλοι βλέπουν τη Θεσσαλονίκη από μία οπτική γωνία, η οποία είναι γραφική, κουτσομπολίστικη και καθόλου επί της ουσίας. Δηλαδή, η κριτική της πόλης είναι τοποθετημένη σε λάθος βάση.
258EDITO
Κάποιοι άνθρωποι περνούν από τις ζωές μας σαν άγγελοι.
Αφήνοντας μια απαλή αίσθηση χαδιού. Ετσι, τουλάχιστον, τους φαντάζομαι τους αγγέλους.
Χάδι 1ο:
Πριν 4 χρόνια
Το κατάστημά του ήταν ανάμεσα σε κείνα που κάηκαν στα επεισόδια της διαδήλωσης κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής το 2003, στη Θεσσαλονίκη (στο Νέο Μαρμαρά, δηλαδή, έγινε, αλλά δε μας το έλεγαν, έτσι για να μην γκρινιάζουμε).
Ενώ όλοι οι καταστηματάρχες επαναλάμβαναν τα ίδια στοιχεία, παράπονα κι απόψεις σε όποιο ρεπόρτερ τούς ρωτούσε για τα επεισόδια, εκείνος κάθισε, σκέφτηκε και βρήκε μια όμορφη-διαφορετική-ενδιαφέρουσα ιστορία να μου πει να γράψω. Ετσι και γνωριστήκαμε. Μου έδωσε το «βιογραφικό» του φαρμακείου. «Ηταν του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη…», μου είπε και με αυτόν τον τρόπο ένα ρεπορτάζ επικαιρότητας έγινε νοσταλγικο-ιστορικό. Λίγο καιρό αργότερα, βρήκαμε ότι είχαμε κοινούς, καλούς φίλους.
Χάδι 2ο:
Πριν 2 χρόνια
Ενα κρύωμα όχι σοβαρό, αλλά ιδιαίτερα ενοχλητικό με ταλαιπωρούσε καιρό. Τα χάπια δεν τα συμπαθώ. Ούτε κι εκείνος τα έδινε εύκολα σε γνωστούς και φίλους κι ας ζούσε από αυτά. Επέμενε ότι πολλοί γιατροί μας φορτώνουν με δαύτα, επειδή έτσι λειτουργεί το σύστημα, ενώ η λύση-γιατρειά μπορεί να βρεθεί με πολύ απλές συνταγές. Ιδιαίτερα για κάτι τριχοπτώσεις και τα συναφή επέμενε πολύ να μην ακολουθούμε πολύπλοκες φαρμακευτικές θεραπείες.
Στο γραφείο παραγγέλνουμε συχνά φαγητό με ντιλίβερι. Χάπια, σιρόπια, γιατρικά ποτέ. Ενα πρωί –το επόμενο που έλεγα στην παρέα για το ενοχλητικό κρύωμα– μου ήρθε στο γραφείο ένα φυτικό σιρόπι-γιατρικό. Με τις σχετικές συμβουλές.
Χάδι 3ο:
Πριν δυο Κυριακές:
«Βλέπω ιδιαίτερη μεταχείριση;», τον πειράζει η Ανθή, επειδή έκανε αρκετούς κόπους παραπάνω, για να σηκώσει το χέρι και να μας χαιρετήσει. Χαμογελάσαμε όλοι. Ετσι μου φάνηκε. Πολύ κουρασμένος. Αδύναμος, αλλά λες κι αποφασισμένος να χαιρετήσει όσους περισσότερους προλάβει κι όχι να αφήσει τον κύκλο να κλείσει σε ένα δωμάτιο εντατικής. Κι εγώ πρόλαβα. Ενα τελευταίο χάδι.
Καλό Πάσχα
Δήμητρα Κεχαγιά
Αφήνοντας μια απαλή αίσθηση χαδιού. Ετσι, τουλάχιστον, τους φαντάζομαι τους αγγέλους.
Χάδι 1ο:
Πριν 4 χρόνια
Το κατάστημά του ήταν ανάμεσα σε κείνα που κάηκαν στα επεισόδια της διαδήλωσης κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής το 2003, στη Θεσσαλονίκη (στο Νέο Μαρμαρά, δηλαδή, έγινε, αλλά δε μας το έλεγαν, έτσι για να μην γκρινιάζουμε).
Ενώ όλοι οι καταστηματάρχες επαναλάμβαναν τα ίδια στοιχεία, παράπονα κι απόψεις σε όποιο ρεπόρτερ τούς ρωτούσε για τα επεισόδια, εκείνος κάθισε, σκέφτηκε και βρήκε μια όμορφη-διαφορετική-ενδιαφέρουσα ιστορία να μου πει να γράψω. Ετσι και γνωριστήκαμε. Μου έδωσε το «βιογραφικό» του φαρμακείου. «Ηταν του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη…», μου είπε και με αυτόν τον τρόπο ένα ρεπορτάζ επικαιρότητας έγινε νοσταλγικο-ιστορικό. Λίγο καιρό αργότερα, βρήκαμε ότι είχαμε κοινούς, καλούς φίλους.
Χάδι 2ο:
Πριν 2 χρόνια
Ενα κρύωμα όχι σοβαρό, αλλά ιδιαίτερα ενοχλητικό με ταλαιπωρούσε καιρό. Τα χάπια δεν τα συμπαθώ. Ούτε κι εκείνος τα έδινε εύκολα σε γνωστούς και φίλους κι ας ζούσε από αυτά. Επέμενε ότι πολλοί γιατροί μας φορτώνουν με δαύτα, επειδή έτσι λειτουργεί το σύστημα, ενώ η λύση-γιατρειά μπορεί να βρεθεί με πολύ απλές συνταγές. Ιδιαίτερα για κάτι τριχοπτώσεις και τα συναφή επέμενε πολύ να μην ακολουθούμε πολύπλοκες φαρμακευτικές θεραπείες.
Στο γραφείο παραγγέλνουμε συχνά φαγητό με ντιλίβερι. Χάπια, σιρόπια, γιατρικά ποτέ. Ενα πρωί –το επόμενο που έλεγα στην παρέα για το ενοχλητικό κρύωμα– μου ήρθε στο γραφείο ένα φυτικό σιρόπι-γιατρικό. Με τις σχετικές συμβουλές.
Χάδι 3ο:
Πριν δυο Κυριακές:
«Βλέπω ιδιαίτερη μεταχείριση;», τον πειράζει η Ανθή, επειδή έκανε αρκετούς κόπους παραπάνω, για να σηκώσει το χέρι και να μας χαιρετήσει. Χαμογελάσαμε όλοι. Ετσι μου φάνηκε. Πολύ κουρασμένος. Αδύναμος, αλλά λες κι αποφασισμένος να χαιρετήσει όσους περισσότερους προλάβει κι όχι να αφήσει τον κύκλο να κλείσει σε ένα δωμάτιο εντατικής. Κι εγώ πρόλαβα. Ενα τελευταίο χάδι.
Καλό Πάσχα
Δήμητρα Κεχαγιά
Subscribe to:
Posts (Atom)
