Πες «ναι» σε σένα

Της Σόνιας Ταλαντινού

Σήμερα το πρωί δέχτηκα ένα τηλεφώνημα από μια φίλη. Τον τελευταίο καιρό πάσχει από κρίσεις άγχους, κρίσεις αυτοπεποίθησης και αυτογνωσίας θα τις χαρακτήριζα. Ξεκίνησε από μια μικρή πίεση που δέχτηκε στη δουλειά, μια μικρή πίεση που δέχτηκε από τον γκόμενο -συζούν εδώ και λίγους μήνες-, μια μικρή πίεση που δέχτηκε στα οικονομικά της, μια μικρή πίεση που δέχτηκε από τον εαυτό της. Ε, βέβαια, δε μας έφταναν όλα τριγύρω, έχεις και τον εαυτό σου να μιλάει ακατάπαυστα και να σε στρεσάρει για τα πάντα, σαν σμυρνιά κατίνα, που έλεγε η γιαγιά.
Με αντιμετωπίζει και λίγο σαν παλιοσειρά, αφού έχω ήδη περάσει από παρόμοια -και χειρότερη- φάση και την αντιμετώπισα με όλα τα -αποδεκτά για μένα- μέσα. Είναι φοβερή σπουδή να σου λένε οι άνθρωποι τα προβλήματά τους, γιατί αυτομάτως σε βοηθάνε να διαχειριστείς καλύτερα τα δικά σου. Το πρόβλημα, λοιπόν της φίλης, αν και δεν μπορώ να μιλήσω σαν ειδική, το εντόπισα σ' ένα πρώτο λεκτικό επίπεδο. Δεν μπορεί να πει «όχι». Και «όχι» στους άλλους σημαίνει «ναι», τις περισσότερες φορές, στα θέλω σου. Αυτό που την μπλοκάρει είναι να μη στενοχωρήσει τη μαμά, το διευθυντή, τον αδελφό, το φίλο της και συγκάτοικο, χωρίς να υπολογίζει πόσο στενοχωρεί την ίδια.
Οταν τη ρώτησα αν έχει εντοπίσει την πηγή του κακού, άρχισε να μου εξιστορεί καρέ καρέ τη σχέση της. «Ηταν ένα ζευγάρι μαζί μας. Αυτή δε βλεπόταν κι αυτός την κοίταζε μέσα στα μάτια. Κι εγώ ένιωθα τόση μοναξιά αυτό το διάστημα, που το μόνο που ήθελα ήταν μια αγκαλιά». Και ποιος δεν τη θέλει την αγκαλιά, γλυκιά μου; Αλλά αυτό ήταν όλο;
Κανόνας Νο1: Οι άντρες κοιτάνε συνήθως στα μάτια αυτές που δε βλέπονται, τις άλλες τις κερατώνουν. Ισως να μην μπορούν να τις κοιτάξουν κατάματα, γιατί εκεί αντικατροπτίζονται τα βλέμματα θαυμασμού των υπόλοιπων αντρών και δεν το αντέχουν. Κανόνας Νο2: Μην περιμένεις από κανένα να σου εξασφαλίσει την ευτυχία, παρά από τον ίδιο σου τον εαυτό. Δουλειά που αναθέτεις σε άλλον, δε γίνεται ποτέ. Κανόνας Νο3: Ο αυτοπροσδιορισμός οδηγεί στην ευτυχία. Η εξω-αναφορά (το να θεωρείς ότι είσαι κάτι επειδή π.χ. έχεις ένα ακριβό αυτοκίνητο, ένα σπίτι ή σου το λέει κάποιος άλλος), όπως την ονομάζει ο Ντίπακ Τσόπρα στους «Επτά πνευματικούς νόμους της Επιτυχίας», σε οδηγεί σε διαρκή άγχη και λάθος αντίληψη του ποιος είσαι. Κανόνας Νο4: Ξεκίνα από τώρα να λες «όχι» εκεί που πρέπει. Να ξέρεις ότι όταν θα αρχίσεις να τα εκστομίζεις θα γίνεις αντιπαθητικός, αγενής, μη κοινωνικός, απρεπής, εκτός ορίων. Δε θα σε νοιάζει, όμως, γιατί θα είσαι εσύ, για πρώτη φορά τόσο πολύ εσύ, που δε θα αγχωθείς ξανά για ψέματα που δε θα χρειαστεί να πεις, για βλέμματα και αγγίγματα που δε θα χρειαστεί να προσφέρεις, για κοινωνικούς τύπους που δε θα χρειαστεί να ακολουθήσεις, για άσκοπα χαμόγελα που δε θα χρειαστεί να σκορπίσεις, για μυστικά που δε θα χρειαστεί να μοιραστείς. Πες «ναι» σε σένα.
Σε μερικούς ανθρώπους έρχεται μια μέρα
που πρέπει το μεγάλο Ναι ή το μεγάλο το Οχι
να πούνε. Φανερώνεται αμέσως όποιος τόχει
έτοιμο μέσα του το Ναι, και λέγοντάς το
πέρα πηγαίνει στην τιμή και στην πεποίθησί του.
Ο αρνηθείς δεν μετανοιώνει. Αν ρωτιούνταν πάλι,
όχι θα ξαναέλεγε. Κι όμως τον καταβάλλει
εκείνο τ' όχι -το σωστό- εις όλην την ζωή του
(Che fece... il gran rifiuto, Κ.Π. Καβάφης)